Bosna i Hercegovina

1.UVOD
Namena ovog rada je, da u određenom obimu prikaže geografske karakteristike saobracajnog razvoja Bosne i Hercegovine i na taj način bar donekle potpuni navedene praznine u proučavanju. Svakako je tematika vrlo opširna i kompleksna te joj stoga u budućnosti treba posvetiti mnogo više pažnje.
U ovom radu videcemo podatke o geografskom položaju, drumskom, železničkom, vazdušnom, vodenom i telekomunikacijskom saobracaju u BIH. Takodje dobicemo neki jasan uvid o stanju saobracanica duz cele zemlje, kao I o nekim planovima za budućnost kako unaprediti I osavremeniti saobracanu infrastrukturu Bosne I Hercegovine.
2.GEOGRAFSKI POLOŽAJ
Bosna i Hercegovina je smeštena na jugoistoku Evrope, u zapadnom delu Balkana. Ukupna površina zemlje je 51.129 km². Graniči se dužinom od 932 km sa Hrvatskom na severu, severozapadu i jugu, 312 km sa Srbijom na istoku i severoistoku i 215 km sa Crnom Gorom na istoku i jugoistoku. Na jugu Bosne i Hercegovine, opština Neum izlazi na Jadransko more u dužini od 24 km. Granice Bosne i Hercegovine uglavnom čine reke Drina, Sava, i Una.
Karta 1. Adminnistrativni prikaz BIH
Bosna i Hercegovina se sastoji od dve geografske i istorijske celine: većeg bosanskog dela na severu (oko 42.000 km²) i manjeg hecegovačkog na jugu. Bosna je mahom planinska zemlja, a isto se odnosi i na Hercegovinu, s tom razlikom da je reč o različitim karakterima tla.
Na severu se planinsko područje spušta u brežuljkasto područje Posavine, odnosne dalje pretvara u Panonsku nizinu. Dinarski delovi Bosne prostiru se od zapada ka istoku. Hercegovinu čine planinska (visoka) i jadranska (niska) Hercegovina, koja užim pojasom između Neuma i poluostrva Klek izbija i na Jadransko more.

Slika 1. Reljef Bosne I Hercegovine
3.ISTORIJSKI RAZVOJ MREŽE PUTEVA U BOSNI I HERCEGOVINI

Putni saobraćaj je veoma star na teritoriji BiH. Još su Rimjani na ovom području izgradili putnu mrežu. Na gotovo istim pravcima se razvijala i kasnija putna mreža, srednjovjekovna, osmansko-turska, austrijska i kasnije od Prvog svetskog rata do danas.

Geoprometni položaj Bosne i Hercegovine je vrlo povoljan sa stanovišta transportnih sistema, preko Bosne i Hercegovine ostvaruje se veza Zapadne Evrope prema Bliskom Istoku i Srednje Evrope prema Mediteranu. U prethodnom periodu geoprometni položaj Bosne i Hercegovine nije adekvatno vrednovan. Vrednost geoprometnog položaja Bosne i Hercegovine iskazuje se u mogućnosti da se preko njenog prostora, odnosno prirodnih magistralnih pravaca koji idu dolinom reka Bosne i reke Neretve povezuje na severu sa rekom Savom, i izlazi na jugu na Jadransko more. Na taj način moguće je ostvariti veoma široke i prostorne veze sa Evropom, područjima Mediterana, zemljama Afrike, Azije i dalje.
Razvoj putne mreže u BiH nije bio jednolik jer je bio uslovljen društveno-političkim prilikama u kojima se nalazila BiH. Putevi su bili građeni prema potrebama i interesima zemalja koje su imale pod svojom vlašću pojedine krajeve. Za vreme Osmanske vladavine posvećuje se pažnja vezama ka Carigradu, Austro-Ugarska vodi politiku povezivanja u pravcu Beča i Budimpešte, Italija gradi veze prema Trstu,itd. Tako da imamo periode u kojima se razvija putna mreža Bosne I Hercegovine. To su periodi:

1. do dolaska Osmanskog carstva,
2. period Osmanskog carstva,
3. period aneksije BiH od strane Austro-Ugarske,
4. period kraljevine Jugoslavije,
5. period nakon II svjetskog rata do 1992. god.,
6. period agresije na BiH (od 1992.-1995. god.),
7. period od 1995. do 2012. godine.