Elektronsko bankarstvo

Elektronsko bankarstvo

Elektronsko bankarstvo podrazumijeva pružanje bankarskih usluga putem elektronske komunikacije, pretežno Interneta

Pojavu elektronskog bankarstva su uslovili sljedeći faktori:

1. Problem kolizije radnog vremena banke i korisnika bankarskih usluga;
2. Sporost finalizacije plaćanja;
3. Troškovni pritisak na banke.

Tehnologija elektronskog bankarstva

Elektronsko bankarstvo se prvi put javlja u SAD-u početkom sedamdesetih godina a sama tehnologija je označena kao elektronska razmjena podataka i sredstava – EFT (Electronic Found Transfer)

Elektronsko bankarstvo predstavlja pokušaj spajanja više različitih tehnologija, od kojih se svaka razvijala u drugom smjeru i na drugačiji način:

1. Elektronski novac;

2. ATM (bankomati);
3. EFT/POS terminali;
4. Platne kartice;
5. Kućno bankarstvo;
6. Mobilno bankarstvo.

 
Elektronski novac

• Elektronski novac je najveće tehnološko dostignuće u razvoju bankarstva
• Elektronski novac spada u finansijske inovacije koje se odnose na tehnologiju platnog prometa
• Elektronski novac je specifična monetarna informacija koja se putem elektronskih impulsa u realnom vremenu prenosi između transaktora koji obavljaju plaćanja

Postoje dva osnovna oblika elektronskog novca:

1. Oblik zasnovan na karticama
2. Mrežni elektronski novac

Automatski samouslužni šalteri – ATM

• Prvi korak ka elektronskom bankarstvu
• Prvi bankomat se vezuje ze filijalu britanske “Barcclays” banke 1967. godine
• Predstavljaju neku vrstu elektronskih filijala banaka
• ATM vs keš-dispanzer (bankomat)
• Bankomat je, uprošćeno, terminal za unos podataka s dva ulazna i četiri izlazna uređaja
• Djelovi bankomata su čitač kartice, tastatura, zvučnik, monitor, štampač, kaseta za novac
• Među tržišnim liderima u ovoj oblasti nalaze se kompanije “Master Card” i “VISA”, koje prodaju svoj sistem punktova pod trgovačkim nazivom “MAESTRO” i “INTERLINK

Platne kartice

• Platne kartice mali komadi plastike koje sadrže neko sredstvo za identifikaciju, što omogućava osobi na koju kartica glasi da kupuje robu ili usluge na teret svog računa
• Istorijski razvoj platnih kartica počinje u SAD-u tokom 1920-tih godina
• Godine 1950. Diner’s Club, prvi organizovani sistem, izdaje prvu univerzalnu karticu
• Drugu značajniju karticu ovog tipa je izdala American Expres Company 1958. godine
• Ipak, prvi bankarski sistem od nacionalnog značaja bio je BankAmericard, koji je pokrenula Bank of America iz Kalifornije 1959. godine da bi isti bio licenciran u drugim državama 1966. godine
• Ovaj bankarski sistem od 1976-77 godine nosi naziv VISA
• Osnovna podjela platnih kartica:

1. Kreditne
2. Debitne

Podjela platnih kartica se može izvršiti i na sljedeći način:

1. Standardne plastične kartice;
2. Magnetne plastične kartice;
3. Smart (inteligentne) kartice;
4. Laserske (optičke) kartice.

Kućno bankarstvo

Homebanking se definiše kao sistem za direktno korišćenje bankarskih usluga iz kuće, pošto omogućava neposredan transfer sredstava, informacija i naloga putem telefonske mreže, bez pisanja pratećih dokumenata
Kod kućnog bankarstva razlikujemo tri faze koje su se mijenjale u zavisnosti od oblika telekomunikacionih veza između banke i klijenta, i to:

1. Telefonsko bankarstvo;
2. On-line bankarstvo (Kućno bankarstvo na bazi Intraneta);
3. Internet bankarstvo (Internet Banking).