Globalizacija i globalizam

REZIME

Globalizacija je pojam koji se koristi za opisivanje promjena u društvima, kulturi i svjetskoj ekonomiji koje dovode do dramatičnog porasta međunarodne razmjene (u trgovini, kulturi, ljudima, idejama i sl.). Globalizacija se često posmatra isključivo sa gledišta ekonomije i tada se u prvi plan stavlja njen učinak na liberalizaciju trgovine odn. razvoj slobodne trgovine. Uprkos tome, globalizacija obuhvata mnogo šire aspekte društva. Između 1910. i 1950. godine, serija političkih i ekonomskih lomova dramatično je umanjila značaj međunarodnih trgovinskih tokova. Tačnije, početkom prvog svetskog i sve do kraja Drugog svetskog rata, kada su osnovane međunarodne ekonomske institucije, poput Međunarodnog monetarnog fonda (MMF), globalizacijski trendovi bili su obrnuti. U poslijeratnom periodu, uz podršku međunarodnih institucija, trgovina se opet drastično razvila. Tokom sedamdesetih godina XX veka, počeli su da se osećaju kako pozitivni tako i upozoravajući efekti globalizacije. Termin globalizacija je prvi put upotrebio profesor T. Levit sa Harvardske škole za biznis 1983. godine, kako bi opisao finansijsko tržište. Nakon toga je termin bio proširen na djelovanje multinacionalnih kompanija. MMF definiše globalizaciju kao « rastuću međusobnu ekonomsku zavisnost svih svetskih zemalja, koju je stvorilo povećanje i raznovrsnost broja međunarodnih transakcija robe i usluga, kao i razmena kapitala, te ubrzana i generalizovana tehnološka razmjena». Globalizacija je prepoznatljiva po mnogim trendovima od kojih se većina razvila nakon Drugog svjetskog rata. Najopštije, to su veći uvećavanje protoka dobara, novca, informacija i ljudi; razvoj tehnologija, organizacija, pravnih sistema i infrastrukture kao glavnog nosioca ovog pokreta (npr. internet).

Ključne riječi: globalizacija, slobodna trgovina, imternacionalizacija, virtuelizacija
UVOD

Procesi globalizacije označili su početak novog vremena i začetak novog svjetskog društva koje je, činilo se, konačno prevladalo dotadašnje razlike i podjele. No, gledajući sada, s vremenskim razmakom, pokazalo se da su istovremeno upravo ti procesi, uveliko uticali na produbljivanje razlika unutar društva. Ovo se posebno odnosi na ekonomsku dimenziju globalizacijskih procesa, područje koje danas izaziva najviše polemika.
Iako je globalizacija na početku imala obećavajući potencijal procesa koji će rezultirati rješenjima svjetskih problema nejednakosti i siromaštva i stvoriti prosperitetno svjetsko društvo, čini se da su razlike i problemi veći nego ikada promjenama i zahtjevima koje je takva globalizacija donijela sa sobom.

Pojam globalizacije, zbog njegove višedimenzionalnosti, slojevitosti i protivrječnosti, nije moguće izraziti na jedan sveobuhvatan način nekom opštom definicijom. Njene glavne karakteristike su univerzalizacija, homogenizacije i unifikacija.

Na nastanak globalizacije uticali su brojni faktori, a najveći uticaj u tom pogledu imala su sledeća tri faktora:

1. svestrano širenje svjetskog tržišta,
2. fantastičan razvoj sistema komunikacija, kao što su Internet i mobilna telefonija i stalno smanjivanje troškova transporta, komunikacije i kompjuterizacija,
3. progresivno smanjivanje barijera u trgovini, dobrima i uslugama kao i u mobilnosti kapitala u svjetskim razmjerama.

Područje i predmet istraživanja

Prethodno navedeno nam predstavlja osnovu a izradu rada. Osnovno u ovom procesu je da odredimo predmet istraživanja, to jest izbor naučne oblasti u okviru koje treba da odaberemo temu, a ona glasi: Globalizacija i globalizam.
Cilj istraživanja

Istraživanje ove teme ima za cilj, da nam približi suštinu globalizacije i globalizma, sa svim njenim faktorima, koji su uticali na njen razvoj, kao i njene karakteristike kao što su: univerzalizacija, homogenizacije u inifikacija.

Osnovna hipoteza

U skladu sa ciljem istraživanjem, napisaćemo našu istraživačku hipotezu, koja je bazirana na činjenici da je globalizacija jedna dinamička, a ne statička kategorija, podložna stalnim promjenama i prilagođavanjima. Riječ je o društveno-ekonomskom procesu koji izlazi iz okvira regionalnih, nacionalnih, rasnih, vjerskih ograničenja i time dobija globalni karakter.

Metodološki okvir

Ona se izražava u sve tješnjoj, rastućoj i funkcionalnoj međuzavisnosti i povezanosti svih aktera na tržišnoj sceni i njihovih aktivnosti širom svijeta, nacionalnih država, njihovih privreda, regiona. Ta saradnja na globalnom nivou obuhvata organizaciju proizvodnje, upravljanje, cirkulaciju finanijskih sredstava, utvrđivanje standarda.
Pored proizvodnih tradicionalnih kompanija, globalizacija svjetske privrede doprinosi i transnacionalne kompanije iz sfere usluga, posebno banke, kao i informacione kuće, i niz međunarodnih institucija kao što su: svjetska komora, međunarodna organizacija za standardizaciju i druge međunarodne organizacije koje donose konkretne međunarodne standarde, značajno doprinose ujednačavanje uslova privređivanje tj. globalizaciji svjetske privrede.