Hidroloske karakteristike Novog Pazara

Uvod

Hidrologija je nauka o vodi, njenim fizičkim svojstvima i pojavljivanju u prirodi. Podrazumeva zajedno i hidrološki ciklus i vodna bogatstva.
Aktivna područja hidrologije uključuju okeanologiju i hidrologiju kopna. Hidrologija kopna se opet deli na sledeće grane: hidrometeorologiju, potamologiju ili hidrografiju, limnologiju, hidrogeologiju i glaciologiju, tj. Kriologiju.
Istorija Hidrologije
Hidrologija je predmet istraživanja hiljadama godina. Nil je primer pregrađen oko 4000. pr. Kr. radi poboljšavanja poljoprivredne proizvodnje dotad neplodne zemlje. Mezopotamski gradovi bili su zaštićeni od poplava visokim zemljanim zidovima. Grci i Rimljani gradili su akvadukte, a Kinezi sisteme za navodnjavanje i nadziranje poplava.
Marko Vitruvije u 1. veku pr. Kr. napisao je filozofsku teoriju hidrološkog ciklusa u kojem padavine koje padnu u planinama prodiru kroz Zemljinu površinu te u nizinama oblikuju reke i izvore. Usvajanjem ponešto “znanstvenijeg” pristupa, Leonardo da Vinči i Bernard Palissi došli su, nezavisno jedan od drugog, do preciznog prikazima hidrološkog ciklusa. Hidrološke varijable nisu se kvantitativno određivale sve do 17. veka.
U pionire moderne hidrološke nauke ubrajaju se Pierre Perrault, Edmea mariotti i Edmond Halej. Merenjem padavina i viška vode te određivanjem otjecajnog područja, Perrault je pokazao da je kiša srazmerna toku reke Seine. Mariotti je povezao merenja brzine i rečnog preseka da prikupi nanose takođe u Seni. Halej je pokazao da je isparavanje iz Sredozemnog mora srazmerno otjecanju reka koje utiču u more.

Napredak u 18. veku postignut je zahvaljujući Bernoullijevom piezometru i jednačina, Pitotovoj cevi i Chezijevoj formuli. U 19. veku razvija se podzemna hidrologija ponajprije Darcijevim zakonom, Dupuit-Thiemovom formulom isticanja i Hagen-Poiseuilleovom jednačinom kapilarnog toka.

1922. godine osnovano je Međunarodno hidrološko udruženje (IASH, International Association of Scientific Hidrologi).