Ključni problemi Kantove etike

Uvod

Imanuel Kant je njemački filozof,rođen 1724 a umro 1804,smatra se poslednjim velikim misliocem razdoblja Prosvetiteljstvo. Poznat je po filozofskoj doktrini koja se naziva transcedentalni idealizam. Poznat je i po svojim djelima na polju etike ,i po tome što je formirao kategorički imperativ.
U rodnom mjestu Kenigsbegu je odrastao,studirao,predavao logiku i fiziku a da nikada nije otputovao na više od stotinjak kilometara od kuće. Čini se da nije mnogo,ali baš poput legendarnog Sokrata i Kantov glas se i danas čuje.
On je imao veliki uticaj na romantičke i idealističke filozofe devetnestog stoljeća i njegov rad je bio polazna tačka za Hegela. Kantova filozofija se može podeliti na dva perioda:do kritički period i kritički period.

• U do-kritičkom periodu Kant se bavi materijalističkim tumačenjem svijeta.Svoju teoriju o nastanku kosmosa iznio je u djelu „Opća historija prirode i teorija neba“. U ovom djelu on je predvideo postojanje planete Uran,koja će 1881. godine biti i otkrivena.
• U kritičkom periodu on daje kritiku predhodne filozofije (filozofije svojih predaka) i potuno prelazi na idealizam. U ovom periodu je napisao svoja najveća djela:

1. Kritika čistog uma-o spoznaji
2. Kritika praktičnog uma-o etici
3. Kritika moći suđenja-o umetnosti

Nikakvi značajni događaji nisu pratili njegov život,kroz život i svijet prolazio je mirno i povučeno,dosledan u postupcima i poslovično tačan i precizan. Bio je toliko tačan da su meštani Kenigsberga navijali sat po njemu jer je uvek u isto vreme išao u šetnju,ustajao itd.
Kant se pitao šta može da zna,šta treba da radi i na kraju čemu da se nada.Prvim pitanjem je oslobađao metafiziku od znanja o Bogu i ostalim opštostima i nužnostima. „Metafizika je mračni okean obala i svetionika,prošaran brojnim filozofskim olupinama“,kaže Kant. Drugim pitanjem je na granici paradoksa oslobađao čovjeka za lepo i sreću-dajući mu moralne imperative. Slično hrišćanskim pricipima subjektivnosti (ljubi bližnjeg svog),i idealima Buržoaske revolucije (sloboda,jednakost,bratstvo),tražio je da svakoj ličnosti,ostatak čovječanstva bude cilj a ne sredstvo. Da prestanu tiranija i robovanje. Trećim pitanjem,kojim se stiže do cilja,Kant se praktično vraća na početak,na izvore svega i svija.
Kantu su savremenici štošta zamerali. Primećivali su da je grub u izrazu,nejasan i sumnjivo dosledan. Da je agnostik i izdajica. Ali,prepoznatljivim manirom, Emanuel je sređivao jednu po jednu oblast,da bi na kraju stigao tamo gde mu je pogled zastajao još u detinjstvu. Do zvezdanog neba iznad sebe. Nije bježao od etičko-religijskih smjernica svoje filozofije,a upravo te niti otvaraju horizonte najvišeg dobra kojem bi trebalo težiti cijelo čovječanstvo. Prosvetiteljstvo, koje je vladalo Evropom u periodu između engleske ekonomske i francuske političke revolucije,za Kanta je bilo vreme „hrabrost da se služi sopstvenim razumom“ i taj period je nazvao „izlaskom čovjeka iz njegove samoskrivene nezrelosti“. Metež i nesigurnost političkog i religijskog momenta u kojem je odrastao, materijalna i duhovna beda nemačkog naroda koja će tek prikačiti za evropske tokove,Kanta je direktno inspirisala da nađe snage za upečatljiv izraz. Ličnim primerom pokrenuo je lavinu filozofskih škola,preko potrebnih staromodnoj, militalističkoj Nemačkoj, kojoj je u amanet ostavio zrnce nade.