Kriminalisticka operativa

1. Kriminalistika operativa – pojam u teoriji
– kriminalistika je nauka koja ima više disciplina. Te discipline su: kriminalistička taktika, kriminalistička
metodika, kriminalistička tehnika, kriminalistička operativa, kriminalistička analitika, kriminalistička forenzika,
penološka kriminalistika i druge.
Profesor Mićo Bošković je dao definiciju: kriminalistička operativa predstavlja disciplinu kriminalistike koja
izučava i usavršava specifične metode i sredstva koja se odobravaju i primenjuju po posebnom postupku i u
određenim kriminalističko-operativnim situacijama, kao i kriminalističko operativni značaj i kriminalističkooperativno
korišćenje svih tragova, predmeta, činjenica i okolnosti, radi njihove praktične primene u sprečavanju
i otkrivanju krivičnih dela, njihovih učinilaca i obezbeđenje dokaza.
2. Kriminalistička operativa u sistemu kriminalističke nauke
– operativni rad možemo posmatrati kao celovitu pojavu, kao vrstu kriminalističke, bezbednosne, pravne ili
delatnosti privatne bezbednosti (kompanija, agencija) ili pak da posmatramo istu tu pojavu kako se odvija u
posebnim uslovima, dobićemo različite nivoe opštavanja. Operativna delatnost izučava jednu vrstu problema koji
se pojavljuju u celovitom procesu kriminalnih delatnosti, prirodno je da se ona oslanja na teoriju koja osvetljava
celinu ove delatnosti. Ona (operativa) polazi od zakonitosti, principa, pravila utvrđenih odnosa i činjenica koje
daju naučne dicipline u čijem je delokrugu (čiji je predmet) operativni rad kao celovita pojava i delatnost.
Uzimajući te istine kao date okvire, operativna delatnost traži rešenja i odgovore na pitanje kako najbolje
realizovati operativne zadatke u konkretnim uslovima i na konkretnim zadacima. Operativna delatnost svojim
predmetom obuhvata veoma široko područje društvene (bezbednost, kiminalističke i dr.) prakse.
3. FUNKCIJA KRIMINALISTIČKE OPERATIVE
4. Disciplinarni razvoj kriminalističke operative
– za kriminalistiku i njenu granu kriminalističku operativu i druge nauke, karakteristični su različiti, pa i istovetni,
posebni i opšti, i suprotni metodološki pristupi. U toj raznovrsnosti aktuelnih (postojećih) metodoloških pristupa
kriminalističkih nauka postoje zajedničke odlike. Među njima posebno se nameće diferenciranje metodoloških
shvatanja prema kriminalističkoj tehnici, kriminalističkoj informatici, kriminalističkoj metodici, kriminalističkoj
taktici, kriminalističkoj forenzici i drugim naukama.
Drugo obeležje metoda kriminalističke operative u kriminalističkoj naučnoj oblasti izraženo je nedovoljnom
povezanošću opštih metodoloških pristupa kriminalistike i metodoloških pristupa kriminalističke operative.
Treće obeležje je u nerazvijenosti opštih i posebnih metoda, tehnika i istraživačkih postupaka koji se primenjuju
u istraživačkim projektima kriminalističke operative. Upoznavanje puteva i sredstava operativnih saznanja s
naučnog, teorijsko-stručnog i praktičnog, stvara mogućnosti da se shvati logika koja u misaonu celinu povezuje
najraznovrsnije postupke kriminalne delatnosti. Za šire razumevanje i brže uopštavanje istraživačkih iskustava
kriminalističke operative, neophodno je da jedna posebna disciplina sistematski proučava njenu delatnu stranu
kao nauke. Taj prateći zadatak poveren je kriminalistici kao nauci.