Monotoring vazduha opštine Kosjerić

 
1. Uvod
Predanja kažu da je Kosjerić dobio ime po Antoniju Kosijeru, doseljeniku iz sela Kosjeri u Crnoj Gori. Kosjerić je proglašen za varošicu 1893. a za grad 30. aprila 1966. godine. Opština Kojserić jedna od deset opština Zlatiborskog okruga, smeštena u Zapadnoj Srbiji na obroncima Maljena. Prepoznatljiva po reci Skrapež, koja je sastavljena od više malih potoka i rečica koje izviru na južnim padinama Povlena i Maljena. Uliva se u Đetinju nedaleko od grada Požege. Pored reke se provlači deonica Barske pruge (Beograd – Bar) koja spaja Valjevo sa Kosjerićem i Požegom, a kasnije i sa Užecem. Leva rečna obala izdiže se blago ka Maljenu i poznatom odmaralištu Divčibare koje se nalazi na njegovom zaravljenom vrhu. Na desnoj, brežuljkastoj obali nalazi se Kosjerić i slikovita planinska sela.
Prema uporednom pregledu broja stanovnika, opština Kosjerić broji 14001 stanovnika 2002. Godine, dok prema ranijem popisu broj stanvnika iznosio je 15236. Može se primetiti tendencija pada stanovništa u odnosu na predhodne popise (knjiga popisa, knjiga 9). Stanovništvo je ranije bilo mahom zaposleno u fabrikam stacioniranim u samom gradskom jezgru. Naime, to su bile fabrike proizvodne delatnosti, poput fabrike za proizvodnju cementa, koja i danas radi, ali i fabrika crepa, fabrika obuće, tekstilne industrije, fabrika kablova, građevinskog materijala, poljoprivrednih proizvoda i sl. Pred kraj poršlog veka, dolazi do privatizacije, tako da se fabrike masovno zatvaraju, dok stanovništvo ostaje bez posla. Sa aspekta životne sredine uočavamo bolji kvalitet vode, vazduha i zemljišta, na osnovu bioindikatora i koncentracije suspendovanih čestica nego što je to bio slučaj ranije. Prilikom zatvaranja preduzeća i fabrika, gase se i njihovi kotlovi, fabrički dimljaci i neodrživo korišćenje sirovina što svakako povoljno utiče na životnu sredinu datog terena, iako je možda to nepovoljno za finansijsku situaciju stanovništa. Pored toga dobro stanje prirodne okoline podpomaže i povoljna ruža vetrova. Prilikom gradnje, fabrike su postavljene niz pravac duvanja vetra, tako da se izduvni gasovi nose od naselja i smanjuju koncentracju polutanata i drugih supstanci u prizemnim slojevima atmosfere.
U nastavku rada biće detaljnije obrađen kvalitet vazduha opštine Kosjerić. Dat prikaz upravljanja i kontrolisanja rada, praćenja kvaliteta životne sredine i vršenje stalnog monitoringa „TITAN Cementare Kosjerić“, kao najvećeg i jedini zagađivača na ovim prostorima. Treba napomenuti da se na teritoriji opštine Kosjerić ne vrše stalni ili kontinuiran monitoring vazduha od strane republičkih ilo pokrajinskih instirucija. Jedini vid praćenja kvalitea vazduha vrši Cementara Kosjeri.

2. Osnovni podaci o najvećem zagađivaču „Titan Cementari Kosjerić“
„Titan Cementara Kosjerić“ najmanja je i najmlađa fabrika cementa u Srbiji. Počela je sa radom 1976. Godine. Dosadašnji kapaciteti, od 750 000 tona cementa godišnje pokazuju da ova cementara ima značajni udeo na tržištu Srbije i Crne Gore.
Skupština opštine Kosjerići i institut „Kirilo Savić“ kao projektant fabrike, zajednički su 1970. Godine odredili mesto gradnje. Gradilište je otvoreno već naredne godine, a proizvodnja cementa započela 1976. Godine. U 2002. Godine Cementara postaje deo Titan Grupe, grčkog i međunarodnog proizvođača cementa. Od privatizacije do danas ukupno je investirano 56 miliona evra za unaprenjenje u oblasti zaštite životne sredine, bezbednosti na radu, povećanja kapaciteta proizvoda i sl. Baziraju se na održivom razvoju sirovina, pre svega laporca, kao primarne materije za proizvodnju cementa. Zatim zalažu se za bezbednost i zdravlje ljudi tokom procesa proizvodnje, bezbednost lokalne zajednice od akcidenta, kao i zaštita neposrednog okruženja.