Stvarno pravo

Napomene uz prvo izdanje

Zakon o izvršnom postupku iz 1978. godine, koji tokom više od 20 godina nije imao značajnije izmene, nakon 2000. godine dva puta je u bitnom izmenjen: prvi put 2000. godine („Službeni glasnik SRJ“ br. 28/2000) i drugi put 2004. godine („Službeni glasnik RS” br. 125/2004). Osim što su navedene izmene imale za cilj usaglašavanje novog zakona sa ustavnim promenama, vidljivo je i nastojanje zakonodavca da postupak učini delotvornijim.
Zakonom iz 2000. godine učinjen je pokušaj da se postupak ubrza izmenom sistema pravnih lekova, odnosno ukidanjem žalbe kao pravnog leka i prigovora trećeg lica kao pravnog sredstva. Prva posledica ove izmene bila je neujednačena sudska praksa, budući da žalbeni sudovi (okružni sudovi i Viši trgovinski sud) nisu imali mogućnost kontrole nad odlukama sudova nižeg stepena. Svaki prvostepeni sud (ukupno 126 opštinskih i 16 privrednih sudova) gradio je sopstvenu sudsku praksu, koja čak nije ni uredno evidentirana i objavljivana.
Druga posledica ogledala se u velikom broju povreda prava trećih lica. Ona nisu imala delotvorno pravno sredstvo da se u izvršnom postupku zaštite u slučaju namere izvršnog poverioca ili dužnika da se namirenje sprovede na imovini koja dužniku ne pripada.
Takođe, sudije istog ranga u istom sudu rešavale su zahteve za pravne lekove protiv odluka svojih kolega, što je u određenom broju slučajeva imalo uticaja na njihovu objektivnost i nepristrasnost.