Transfer ucenja

Uvod

Sama reč transfer znači prenošenje, a pod transferom učenja podrazumjeva se dejstvo nekog ranijeg učenja na kasnije učenje ili na kasniju aktivnost uopšte. Rezultat ili efekat transfera može biti pozitivan ili negativan. Predhodno učenje može da olakšava ili otežava kasnije učenje ili kasniju aktivnost. Obično se tada govori o pozitivnom ili negativnom dejstvu transfera.

Razlikuju se dva osnovna problema transfera:
– Problem mogućnosti vježbanja i razvijanja psihičkih funkcija, kao što su opažanje, pamćenje, mišljenje, maštanje itd.
– Primjena i korištenje stečenog znanja u novim situacijama ili drugim rječima, snalaženje u novim situacijama na osnovu starog iskustva.

Transfer je značajan u svim domenima psihičkog života, bez njega ne bi bilo čak ni moguće opažanje. Transfer od ranijeg iskustva daje smisao našim opažanjima. Transfer isto tako igra veliku ulogu u obrazovanju pojmova. Bez transfera bi bilo veoma teško rješavnje problema, najviši oblik učenja, a i drugi oblici učenja bi bili mnogo ograničeniji kada ne bi postojao transfer. U tom slučaju mi bismo snalaženje u svakoj novoj situaciji morali da učimo od početka do kraja, pa i to bi nam u velikoj mjeri bilo otežano pošto bismo morali novoj situaciji da prilazimo kao da prije toga nismo imali nikakvog iskustva koje bismo mogli sada da koristimo.

1. Teorijski dio
1.1 Pojam transfera
O pojavi transfera sudi se onda kada predhodnim učenjem stečena znanja olakšavaju i ubrzavaju proces sticanja novih znanja.
Rječ transfer je latinskog porjekla i dolazi od glagola transferre koji znači prenositi. U psihologiji se pod transferom podrazumjeva prenošenje dejstva jednog učenja na drugo učenje ili aktivnost. U stvari, transfer predstavlja korištenje ranijeg iskustva prilikom snalaženja u novim situacijama. Kada pri snalaženju u jednoj situaciji čovjek koristi ono što je naučio u drugoj situaciji, kaže se da postoji transfer učenja ili transfer vježbanja. Tu postoje dvije mogućnosti; 1. snalaženje u novoj situaciji ili učenje nekog gradiva može da bude olakšano ranije stečenim znajem, tada kažemo da postoji pozitivan transfer; 2. u nekim slučajevima stečeno znanje može da otežava ili ometa sticanje novog znanja, rješavanje problema ili snalaženje u novim situacijama – to je negativni transfer.
Transfer je ne samo centrali problem psihologije učenja i najvažniji problem pedagoške psihologije, već ga i mnogi autori smatraju i jednim od najznačajnih problema psihologije uopšte.

1.2. Pojam učenja
Postoji više shvatanja pojma učenje. Tradicionalno shvatanje ovog pojma kaže da učenje obuhvata sledeće karakteristike:
– učenje je svjesna i namjerna aktivnost
– svrha mu je sticanje znanja ili vještina
– uglavnom se vezuje za namjerno ponavljanje
Učenik koji sjedi na času i čita knjigu primjer je osobe koja uči. Tradicionalno shvatanje učenja nije pogrešno, međutim veoma je usko i savremena psihologija pojam učenja tumači dosta šire. Danas učenje obuhvata sve ono što je čovjek za vrjeme svog života stekao.
Definicija učenja danas je mnogo šira i glasi: učenje je trajna, ili bar relativno trajna promjena individue koja se pod određenim uslovima može manifestovati u njenoj aktivnosti i koja je rezultat prethodne aktivnosti individue.