Zelena ekonomija

1. UVOD

Ekološka svest predstavlja neophodnu osnovu daljeg, održivog razvoja zaštite životne sredine. Zaštita i unapređenje čovekove sredine značajan je globalni problem savremenog društva. Njegovo rešavanje inicira, između ostalog i pronalazak načina za racionalno i kompleksno korišćenje prirodnih resursa, te načina za vođenje aktivne demografske politike i razvijenje i unapređenje međunarodne saradnje u oblasti naučnih istraživanja. Novi odnos prema životnoj sredini, kao i preobražaj duha savremene sfere rada postaje imperativ. Koncepcija održivog razvoja nudi mogućnost harmoničnog razvoja.

Zagađenost i zaštita životne sredine već više decenija predstavljaju veoma značajan problem čovečanstva, bez obzira na trenutni stepen razvoja društva i proizvodnih snaga u pojedinim delovima naše planete. Sve jasnije dolazi do zaključka da zdrave životne sredine nema previše, da su brojni elementi u njoj ugroženi, da je stepen samoregulacije nekih objekata neznatan i da jednom poremećeni ekološki odnosi gotovo ničim i nikada ne mogu biti dovedeni u prvobitno stanje. Bez obzira na značajne regionalne razlike u stepenu ugroženosti životne sredine, posebno njene prirodne komponente, planovi, programi i akcije njene zaštite i unapređenja su globalni problem. Savremeno društvo mora brže i bolje shvatiti upozorenje naučnika i stručnjaka o stanju životne sredine, tj. činjenice da slobodne, izvorne i nezagađene životne sredine ima sve manje, a ugrožene, degradirane i devastirane sve više. Druga se širi na račun prve brže nego što se mnogima čini, brže nego što je nauka sa kraja prošlog veka to mogla da utvrdi i prognozira. Narušavanje ekološke ravnoteže nastaje kao posledica čovekove radne delatnosti, kojom čovek „prisvaja“ prirodu, i stvara proizvode. Pri tome ne dolazi samo do poremećaja ekološke ravnoteže i ekosistema, već i do ugrožavanja integriteta čoveka i njegovog opstanka.

Društvo se suočava sa sledećim globalnim problemima: oštećenjem biosfere i njenim ekosistemima, ogromnim brojem stanovnika – preko 6 milijardi sa prognozom udvostručavanja do 2020.godine, iscrpljivanjem i umanjenim količinama mnogih izvora mineralnih i energetskih sirovina, zagađenjima i degradaciom medijuma vazduha, vode, zemljišta, globalnim promenama klime, uništenim vrstama biljnog i životinjskog sveta i daljim ugrožavanjem biodiverziteta, beskućništvom ¼ svetskog stanovništva, oštećenjima ljudskog zdravlja i ugrožavanjima života, velikim količinama otpada u sva tri agregatna stanja i sl.

2. POJAM ZELENE EKONOMIJE

Definicija Zelene ekonomije koju je dao UNEP (United Nations Environment Programme) glasi: “Ekonomija čiji rezultati dovode do poboljšanja ljudskog blagostanja i socijalne jednakosti, dok značajno smanjuje rizike po životnu sredinu”.

Čovečanstvo se na pragu 21. veka suočava sa najvećom krizom u modernoj istoriji, koja može imati dramatičan tok i neizvestan ishod. Istraživači ističu, da ovu veliku krizu današnjeg sveta čini istovremeno preklapanje: sve veće iscrpljivanje prirodnih resursa, klimatske promene i kriza globalnog ekonomskog sistema. Ovi ključni uzroci traže hitan odgovor i rešenje. Stoga, moramo praviti planove za pronalaženje novih načina opstanka i da odredimo put prema zelenoj ekonomiji, koja će podići ljude iz siromaštva i zaštiti životnu sredinu.