Fašizam i intelektualci

1.UVOD

Fašizam je ideologija koja je već odavno osuđena od širih masa kao antidemokratska, antiliberalna itd. Termin „fašizam” najčešće se vezuje za ideologiju i politiku fašističke Italije i nacističke Njemačke, ali istovremeno i za imenovanje ekstremno desne političke opcije u bližoj prošlosti. Fašizam se smatra ideologijom negativnosti: fašizam je protiv demokratije, liberalizma, jednakosti. On se, također, često smatra militantnim oblikom desnog ekstremizma, koji je poslužio kao opravdanje za uskraćivanje osnovnih ljudskih prava milionima ljudi tokom Drugog svjetskog rata – prava na život, slobodu kretanja i govora.

Ukratko, fašizam se među većinom današnjeg svjetskog stanovništva smatra, možemo slobodno reći, otjelovljenjem samoga zla.

Međutim, mi smo u ovom radu pokušali ući dublje, u samu srž fašističkog pokreta, tačnije, pokušali smo reći nešto o ljudima – intelektualcima – koji su doprinijeli samom razoju fašizma. Tako će u ovom radu biti govora o svim intelektualcima koji su uticali na uspon fašizma neposredno prije, te za vrijeme Drugog svjetskog rata, u zemljama Evrope; kako u Italiji i Njemačkoj, zemljama koje se smatraju kolijevkom fašizma , tako i u ostalim evropskim zemljama u kojima fašizam nikada nije postao zvanična ideologija, tj. u kojima fašisti nikada nisu uspjeli da preuzmu vlast.

Također, u drugom dijelu rada govorit će se o ljudima koji predstavljaju desničarske, fašističke pokrete u novijoj historiji Evrope, tačnije, poslije Drugog svjetskog rata. Naime, iako se može slobodno reći da je fašizam, kao pokret, doživio poraz u Drugom svjetskom ratu zajedno sa zemljama koje su ga tada predstavljale (Njemačka, Italija), i dan-danas u mnogim zemljama Evrope postoje razne fašističke stranke i pokreti.

U ovom radu pokušat ćemo vam približiti razmišljanja i stavove svih intelektualaca koji su doprinijeli razvoju fašizma, kako u njegovom samom nastanku i razvitku (1919-1945), tako i u novijoj historiji (poslije Drugog svjetskog rata), kada je on već bio osuđen od strane većine svjetskog stanovništva.

2.FAŠIZAM I INTELEKTUALCI (1919-1945)

2.1. NJEMAČKA

Većina intelektualaca , tačnije, pisaca u Njemačkoj su podržavali njen ulazak u Prvi Svjetski rat. On su to smatrali jedinim načinom odbrane jedne kulturne tradicije od koje zavisi njihova egzistencija kao umjetnika. Jedan od takvih je bio i Tomas Man, pisac koji mu se radovao i u potpunosti podržavao rat. Tomas Man je politiku shvatao kao prinudno političko sudjelovanje svakog pojedinca, što je po njegovom mišljenju bilo kobno za umjetnike.
U ljeto , tačnije u martu 1918. godine potpisan je Brestlitovski mir koji je jamčio sigurnost na istočnom frontu. Za Vladu je tada ostalo još samo da objavi abduktaciju cara i proglasi Republiku Njemačku. Maks von Baden objavio je abdikaciju 8. novembra. U januaru 1919. vojska je ugušila ustanak spartakovaca u Berlinu. Socialdemokratska vlada pala je 6.aprila, nakon čega je u Minhenu uz veliku zbrku proglašena Sovjetska republika. Nacionalisti nisu nikako mogli da oproste porglašenje Republike,te još manje potpisivanje Versajskog sporazuma. Znali su da će ih Versajski ugovor mnogo toga koštati, a najviše časti. Nedugo zatim francuske i belgijske trupe ulaze u središte Njemačke. Njemačka je svoje ratne dugove isplaćivala tako što je unišštavala uštede siromašnih i srednje klase, dok su bogati industrijski magnati samo jačali. Nastala je abnormalna klasna podjela. Tada na njemačku političku scenu stuoa Njemačka Nacional-socijalistička Radnička Partija. Vođe partije su bili Anton Dreksler, ekonomist Gotfried Feder i Adolf Hitler. Adolf Hitler je bio najvažnija ličnost partije, bio je zaštitnik srednje klase. Partija je imala 25 osnovnih tačaka, od kojih se većina odnosila na Jevreje. U Njemačkoj su postojala dva tioa antisemitizma, postojao je aristokratski prezir prema Jevrejima, na njihov uspjeh u nauci, umjetnosti, biznisu i ostalim poljima, a drugi tip je bio antisemitizam kao sujevjerje.

Silno buđenje nacionalne svijesti dali su ideji strašnu moć. Razni intelektualci su pridavali mnogo pažnje antisemitizmu. Još 1881. godine Eugen Dühring, profesor ekonomije i flozofije na univerzitetu u Berlinu u svom radu „Die Judenfrage als Rassen, Sitten und Kulturfrage“ opisuje Jevreje kao najgori element čovječanstva u kojoj je i sama krv opaka .

Hitler je gajio iskrenu mržnju prema Jevrejima, a pritom je tu mržnju iskoristio kao recept za okupljanje masa.