Uzroci ljudske agresivnosti: različita teorijska objašnjenja

Uzroci ljudske agresivnosti: različita teorijska objašnjenja

1.    Uvod

Ne postoji ljubav bez agresije, a
čovjek može mrzjeti samo tamo gde je
 nekada voleo,iako to rijetko prizna.
Lorenc

Od samog nastanka ljudskog roda agresivnost je zauzela značajno mjesto u ljudskom životu.Svijet u kojem živimo  preplavljen je  agresivnošću,destruktivnim ponašanjem,gubitkom nade i mnogim drugim ličnim i društvenim faktorima .O agresivnosti se uvijek sa razlogom govorilo,uvijek je bila prisutna  u životu ljudi i životinja.Zbog svog značaja postala je predmet  proučavanja mnogih  nauka kao što su: antropologija,sociologija,psihologija,filozofija i mnoge druge.
Postojanje agresivnog ponašanja od prvih dana ljudske egzistencije upućuje nas na postojanje urođenog poriva za navedeni pojam  u samoj ljudskoj prirodi. Prema ovom shvatanju, čovjek je predodređen da, zahvaljujući svome Erosu i Thanatosu  , uništava ili sebe ili druge (Freud, 1930; prema Fromm, 1989).
Agresivno ponašanje kao oblik ponašanja koji nije društveno prihvatljiv je stalno u porastu  posebno medju djecom i adolescentima .

2.    Pojam agresivnosti

Riječ agresivnost svoje porijeklo vodi od riječi ad-prema i  gradior – kretati se ,što doslovno znači korak ka nečemu a u širem smislu aktivnost koja je usmjerena ka nečemu odnosno ka postizanju odredjenog cilja.
Postoji niz definicija koje nastoje  dovesti  fenomen agresivnosti  u vezu sa pojedinim segmentima i situacijama u životima ljudi čiji je konačni ishod  agresivno ponašanje.
Pojam agresivnosti je izveden iz Frojdove  postavke o nagonima (nagon smrti) ,koji je primarno usmjeren na vlastiti organizam. Kada se preusmjeri na spoljašnje objekte javlja se kao agresivnost. (Ivan Vidanović,2006).Kao i Eros ,agresivnost je primaran i urodjen nagon zato se po Frojdu nemože iskorijeniti.Po drugim shvatanjima nagon agresivnosti nema sopstveni  izvor energije ,već je izveden iz nagona za životom ,te se javlja kao reakcija  na frustraciju.
Odredjeni teoretičari agresivno ponašanje smatraju poremećajem ponašanja  ukoliko je ono učestalo tako da prijeti integritetu  same ličnosti ,kao i društvu.Definicija koja se najčešće pojavljuje u literaturi sa ovom tematikom  jeste definicija po kojoj se agresivno ponašanje tretira kao i sva ostala ponašanja
Pojam agresivnost se često poistovećuje sa agresivnim ponašanjem.Ono može imati drugo značenje,po kojem treba razlikovati agresivno ponašanje od agresivnosti,  kao biopsihološkog motiva i agresivnog impulsa kao urodjene odbrambene reakcije na napad i ugrožavanje potreba.
Osnovni faktor koji razdvaja agresivno ponašanje od nekog drugog oblika ponašanja u kome se nanosi šteta nekome drugome, jeste namjera.Ako neko dijete povrijedi neko drugo u igri, sasvim slučajno, takvo ponašanje ne možemo okarakterisati agresivnim jer dijete nije imalo namjeru povrijediti drugo dijete (Essau & Conradt, 2006).
Termin agresivnosti se često različito koristi:
Kod osoba  čija je ličnost sklona dominiranju javlja se  tendencija u smislu dominiranja.
U smislu tendencije  da se ostvare lični interesi  uprkos protivljenju drugih strana,neki naučnici kao što je Dougal to naziva borbenošću ,dok  Levin naziva zdravom agresivnošću.
U inicijativnom smislu  da se realizuju lični ciljevi i interesi ne nailaze na suprostavljanje od strane drugih  ljudi itd.