Nega bolesnika sa oboljenjem respiratornog trakta

Nega bolesnika sa oboljenjem respiratornog trakta

Disanje – respiratio je razmena gasova između organizma i spoljašnje sredine, odvija se u plućima. Respiracija se sastoji iz: inspirijum – a (aktivna radnja) , expirijum – a (pasivna radnja) i apnoe
Centar za disanje nalazi se u produženoj moždini. Normalan broj respiracija: odrasli – 16 – 18,
deca – 18 – 20, stara lica – 14 – 16. Fiziološki odnos disanja prema ostalim vitalnim funkcijama
Pri povećanju telesne temperature od 1ºC puls se ubrzava za 8 – 10 otkucaja; disanje se ubrzava za
4 / min. Respiracija.
Dužnosti medicinske sestre pri kontroli disanja su: određivanje tipa disanja; frekvencije; dubine; ritma; smetnje pri disanju
Simptomi i znaci kod bolesti respiratornog sistema:
Nespecifični subjektivni simptomi: malaksalost, strah, uznemirenost, nesanica, umor, gubitak apetita
Specifični objektivni simptomi: dispnea, ortopnea, kiseonička glad, kašalj (tussis) – refleksni mehanizam izazvan nadražajem tusigenih zona disajnih puteva.
Dužnosti mst su da posmatra karakter kašlja: suv kašal, prigušen, jedva čujan, kratak, nadražajan i suv, lagan, suv, površan kratak, vlažan sa obilnom ekspektoracijom, dugotrajan naporan, u napadima sa žilavim sekretom, bolan grčevit
Sputum: sputum je sekret disajnih puteva koji daje uvid u stanje respiratornog sistema. Ispituje se: makroskopski i mikroskopski
Cijanoza je znak nedovoljno oksigenisane krvi zbog: smanjenog PaO2 u vazduhu ili alveolama; nepravilne difuzije gasova između zidova alveola i krvi; prezasićenosti vazduha vodenom parom ili drugim gasovima; na nedostatak kiseonika najosetljivije je nervno tkivo (manifestuje zamorom, glavoboljom, nesvesticom).
Bol – Sama pluća su neosetljiva na bol osim pleure i intrakostalnih mišića. Bol može biti u grudnom košu: centralan, retrosternalan i lateralan
Batičasti – maljičasti prsti – Javljaju se kod oboljenja sa gnojnim promenama – bronhiektazije, apscesa pluća…
Bačvast grudni koš javlja se kod hroničnih oboljenja praćenih kašljem i iskašljavanjem

DIJAGNOSTIČKE METODE ISPITIVANjA KOD BOLESTI RESPIRATORNOG SISTEMA

Od krvnih analiza uzima se: KKS, SE, jonogram, hepatogram, urea i kreatinin, transaminaze, CRP, fibrinogen.
Gasne analize krvi: Ukazuju na poremećaj acido – baznog statusa
Acidoza – zakišeljenost organizma (ph ispod 7, 35)
Alkaloza – povećanje baznosti organizma (ph iznad 7, 35)
Mogu biti respiratornog i metaboličkog porekla
Normalne vrednosti gasne analize:

• PaO2 – 10, 5 kPa
• PaCO2 – 4, 5 – 6, 0 kPa
• Ph krvi – 7, 35 – 7, 40
• NaHCO3 – 24, 5 mmol/l
• Saturacija o2 < 0, 94%
• Bazni eksces – 0

Alveolarna hipoventilacija dovodi do povećanja PaCO2 iznad 6 – hiperkapnija
Alveolarna hiperventilacija dovodi do sniženja PaCO2 ispod 3, 3
Vrednosti PaO2 u krvi manje od normale naziva se hipoksemija a nedostatak anoksemija
Smanjene vrednosti PaO2 u tkivima naziva – hipooksija i anoksija. Kod respiratorne insuficijencije PaO2 je manji od 8 kpa a PaCO2 veći od 5 kPa. NaHCO3 i bazni eksces su dodatne analize za definisanje metaboličkih i respiratornih poremećaja
Makroskopsko posmatranje sputuma:
Količina (od nekoliko ml – 500ml) ; izgled i konzistencija (serozan, sluzav, penušav, gnojav ili kombinovan) ; boja (zavisi od sastava) ; Miris obično ne postoji; kod apscesa ili gangrene – fetidan
Mikroskopski pregled sputuma
Mikroskopskim pregledom se uočavaju ćelije karakteristične za pojedina oboljenja: bakteriološki,
mikrobiološki, patohistološki šarkot lajdenovi kristali i kusmaulove spirale – astma bronhiale; leukociti, stafilokoke, pneumokoke… – apsces pluća; anajrobne bakterije, plućni parenhim – gangrena pluća; Kohov bacil – TBC …
Pleuralni punktat
Rivaltina proba, citološki, histološki, bakteriološki, mikrobiološki
Ispitivanje plućne funkcije
Spirometrija je metoda ispitivanja zapremine vazduha kojim pluća dišu.
Pletizmografija je metoda meranje ukupnog otpora u disajnim putevima i ukupne zapremine vazduha u grudnom košu
RTG pretrage: radioskopija, radiografija, tomografija, laringoskopija, bronhoskopija, bronhografija
biopsije: biopsija pleure, biopsija uvećanih žlezda medijastinuma, biopsija plućnog tkiva
Dijagnoza alergija na inhalacione alergene zasniva se na:

•    Tipičnoj anamnezi – alergijskim simptomima;
•    Pozitivnoj porodičnoj anamnezi
•    Alergološkom testiranju:
•    Kožni prick test hipersenzibiliteta,
•    Merenje posrednika zapaljenske alergijske reakcije (rist – ukupni ige u serumu i rast – specifični JgE u serumu) ,
•    Inhalacioni provokativni testovi