Značaj akumulacije za privredni razvoj u tržišnoj ekonimiji

Značaj akumulacije za privredni razvoj u tržišnoj ekonomiji

Kod proučavanja privrednog razvoja, jedno od glavnih pitanja predstavlja problem rasta i razvoja privrede, kao i pravilan izbor početnog metoda privrednog razvoja. Kod davanja konačne definicije ekonomske politike neke zemlje, uloga tvoraca konkretne ekonomske politike zahteva precizna i argumentovana rešenja, kao i sve moguće implikacije koje taj izbor donosi.
Kod izbora početnog metoda privrednog razvoja veoma je važno unapred ukazati na sve ekonomske i društveno – ekonomske konsekvence koje u nerazvijenim zemljama donosi razvoj nauke i tehnike. Kao jedan od osnovnih metoda privrednog razvoja nerazvijenih zemalja je zasnovan na ulozi i značaju industrije jer ona predstavlja onu privrednu granu koja najbrže i najdublje vrši promene u celokupnoj privrednoj strukturi.
Analizirajući privredu kao veliki ekonomski sistem, dolazi se do zaključka da pozitivna dejstva tržišta imaju veliku ulogu u razvoju same privrede. Osnovna uloga tržišta je da na adekvatan način izvrši objektivizaciju stvarnog doprinosa svih radnih organizacija, na osnovu kojih se dolazi do određene motivisanosti za smanjivanje troškova proizvodnje i povećanje produktivnosti rada. Osnovni ciljevi razvojne politike ne smeju biti isuviše ambiciozno postavljeni, već se moraju pravilno sagledati svi raspoloživi trendovi proizvodnje, zaposlenosti i investicija.
Na izbor strategije razvoja mora uticati prvenstveno raspored ekonomsko-političkih nadležnosti, kao i nivo raspoloživosti materijalnih i finansijskih sredstava. Veoma je bitna i pravilna procena raspoloživosti privredno-sistemskih instrumenata i njihova pravilna raspodela na odgovarajuće subjekte ekonomske politike.
Svaki privredni sistem se bazira na odgovarajućoj razvojnoj strategiji. Politika razvoja se ne može formulisati proizvoljno i ona je u direktnoj zavisnosti od materijalnog položaja i institucionalnog rešenja u kojem se nalazi privreda i društvo.
Veliki uticaj na stabilnost privrede ima i njena akumulativna i reproduktivna sposobnost, tj. u kolikoj meri se iz nacionalnog dohotka može izdvojiti sredstava za proširenu reprodukciju posmatrane privrede.

1. OSNOVNI CILJEVI I POTREBE PRIVREDNOG RAZVOJA

Posmatrajući pojam privrednog razvoja na svetskom nivou, kao karakteristična nameće se podela na socijalističke i kapitalističke privrede. Iz toga proizilazi zaključak da na privredni i društveni razvoj prevashodno utiče državno uređenje.
Osnovni cilj privrednog razvoja u zemljama sa socijalističkim uređenjem se zasnivao na najpotpunijem zadovoljavanju potreba stanovništva izraženog kroz maksimiziranje individualne potrošnje i u maksimalnom zadovoljavanju potreba stanovništva u smislu maksimiziranja društvenog standarda shvaćenog kao komplementarnost jedinstva individualne i kolektivne potrošnje. U privrednim sistemima koji se nisu bazirali na demokratiji osnovni cilj privrednog razvoja nije mogao da se izdigne iznad potrebe materijalnog blagostanja. Postojanje velikog broja neiskorišćenih sredstava za rad, kao i velika stopa nezaposlenosti predstavljaju realnu sliku socijalističke privrede.
U kapitalističkoj privredi osnovni cilj proizvodnje roba nije u zadovoljenju nekih potreba već u stvaranju profita. Ako kapitalisti koji upravljaju procesom proizvodnje ne veruju u njenu profitabilnost, oni je neće ni započeti.
Ako se precizno definiše cilj materijalne proizvodnje, tada je cela skala društvene korisnosti materijalnih dobara u zavisnosti od postavljenog cilja. Polazeći od najnovijih dostignuća u Opštoj teoriji ekonomskih sistema, pre svega, sve više se maksimiziranje društvenog blagostanja prihvata kao najsveobuhvatniji pojam koji pored svih oblika potrošnje obuhvata još i sve komponente položaja čoveka u društvu (političke slobode, nivo demokratije u donošenju krupnih društvenih odluka, nivo slobode štampe i informisanja u celini i sl.).
Da bi došlo do realizacije ovako formulisanog cilja, potrebno je izvršiti kompletnu optimizaciju velikog ekonomskog sistema kao sastavnog elementa određenog društvenog sistema, čiji nivo organizovanosti takođe mora biti optimalan.
Sistem društvenih ciljeva se sastoji od ciljeva koji obeležavaju veliki društveni sistem i pojedinačnih ciljeva njihovih elemenata. Radi stvaranja društvenog blagostanja prevashodno se moraju zadovoljavati određene društvene potrebe. Do saznanja o potrebama dolazimo na osnovu informacija koje nam pruža tržište, kao i na osnovu informacija o potrebama koje se ne mogu zadovoljiti preko tržišta, već se do njih može doći na osnovu naučnih istraživanja.
Od tržišta možemo dobiti veliki broj informacija o potrebama za trajnim potrošnim dobrima. Društvene potrebe koje ulaze u sferu opšte potrošnje (socijalna zaštita, zdravstvo, školstvo itd.) su potrebe o kojima od tržišta ništa ne saznajemo. Put do pravilne definicije sistema potreba ide preko različitih izvora informacija.
Kod izučavanja ekonomike jedne zemlje od velike je važnosti sistem društvenih potreba. Odrediti način na koji se meri društvena važnost pojedinih potreba zahteva međusobnu saradnje velikog broja društvenih sa nekom prirodnim naukama