Biogeografija

 
ODNOS IZMEĐU BIOGEOGRAFIJE I EKOLOGIJE

Biogeografija je analitičko-sintezna nauka koja proučava proces rasprostiranja i rasprostranjenost živih bića i njihovih zajednica na Zemlji. S druge strane, ekologija je takođe analitičko-sintezna pre svega, biološka nauka, koja proučava odnose biljnih i životinjskih organizama i njihovih zajednica prema uslovima spoljašnje sredine, kao i uzajamne odnose između organizama.
Ako se ima u vidu da je proces rasprostiranja i rasprostranjenost živih bića uslovljen njihovim biološkim, fiziološkim i ekološkim osobinama koje oblikuju i usmeravaju njihov odnost prema spoljašnjoj sredini, neminovno se nameće bliskost i povezanost ove dve naučne discipline. Pošto ni jeda oblasti egzaktnih nauka danas ne može opstati bez multidisciplinarnosti, jasno je da razvoj kako biogeografije, tako i ekologije, stoji u tesnoj vezi sa saznanjima iz mnogih drugih srodnih naučnih pravaca, a pre svega sa organskom evolucijom, paleontologijom, istorijskom biogeografijom, uporednom anatomijom i fiziologijom, sistematikom i taksonomijom živih bića, biohemijom, genetikom i mnogim drugim disciplinama.
DEFINICIJA I PREDMET PROUČAVANjA EKOLOGIJE

Ekologija je biološka nauka koja proučava odnose biljnih i životinjskih organizama i njihovih zajednica prema uslovima spoljašnje sredine, kao i uzajamne odnose između organizama. Dakle, predmet proučavanja ekologije su kako pojedinačne biljne i životinjske vrste, tako i životne zajednice koje one izgrađuju.
Naziv ekologija potiče od grčkih reči ojkos (dom, stanište) i logos (učenje, nauka), pa bi se na osnovu ovoga moglo reći da je ekologija nauka o domaćinstvu ili ekonomiji organizama. Pomenuti naziv prvi je u nauci upotrebio Ernest Hekel (Ernest Heckel) koji je 1869. godine ekologiju definisao kao nauku o odnosima životinja prema okružujućoj organskoj i neorganskoj sredini kao i o odnosima životinja prema drugim životinjskim i biljnim organizmima. Može se primetiti da je Hekel ekologiju vezivao samo za životinjski svet. Međudim, kasnije je pojam ekologije počeo da se koristi i kada je bilo reči o biljnom svetu i životnim zajednicama.
Danas se ekologija može podeliti na dve obimne naučne discipline, na fitoekologiju i zooekologiju.
Fitoekologija ili ekologija biljaka je naučna disciplina koja proučava ekologiju biljaka i biljnih zajednica (fitocenoza).
Zooekologija ili ekologija životinja je naučna disciplina koja proučava ekologiju životinja i životinjskih zajednica (zoocenoza).
Ekologija se radi lakšeg proučavanja može podeliti na dve discipline, na autekologiju (ili idioekologiju) i na sinekologiju. Autekologija se bavi proučavanjem odnosa pojedinih vrsta biljaka ili životinja prema uslovima spoljašnje sredine.
Sinekologija se bavi proučavanjem odnosa životnih zajednica prema uslovima spoljašnje sredine kao i uzajamnim odnosima biljnih i životinjskih organizama unutar njihovih zajednica. Ukoliko se radi o proučavanju isključivo biljnih zajednica – fitocenoza, onda se ova oblast ekologije označava kao fitosinekologija, odnosno, fitocenologija. Ukoliko se govori isključivo o životinjskim zajednicama – zoocenozama, onda se ova oblast ekologije označava kao zoosinekologija, odnosno, zoocenologija. U prirodi međutim, biljne i životinjske zajednice ne mogu se odvojiti jedne od drugih. One su među sobom vezane mnogostrukim i neraskidivim egzistencijalnim vezama, tako da je podela sinekologije na fitocenologiju i zoocenologiju više teorijska podela koja omogućava proučavanje pojedinačnih pojava i procesa u okviru ove ekološke discipline.