Sukob civilizacija

SUKOB CIVILIZACIJA
Samjuel Hantington

Globalno-politicka situacija u svijetu poslije hladnratovskog perioda sustinski se izmjenila.

• Blokovsku podjelu svijeta – bipolarni svijet zamjenjuje civilzacijska podjela svijeta i multipolarni svijet. Pojavljuje se svjetski poredak zasnovan na civilizaciji u kojem se drzave grupisu oko vodece drzave(a) koja cini jezgro njihove civilizacije.
Civilizacije imaju politicku strukturu po semi:
a) najvaznija drzava – dominantna drzava u civilizaciji npr. Rusija u pravoslavnom svijetu.
b) drzave clanice – koje su potpuno identifikovane sa svojom civilizacijom, npr. Italija u zapadnoevropskoj civilizaciji.
c) usamljene drzave – drzave kojima nedostaje kulturno zajednistvo sa drugim drzavavama, npr. Japan, ako se japanska civilizacija posmatra kao posebna.
d) podjeljene drzave – drzave u kojima velike grupe pripadaju razlicitim civilizacijama, npr BiH.
e) pocjepane drzave – drzave koje imaju jednu predominantnu kulturu koja je smjesta u jednu civilizaciju, ali njeno vodjstvo zeli da ju premjesti u drugu civilizaciju, npr. Turska.
U posthladnoratovskom svijetu najvaznije razlike izmedju ljudi i drzava nisu politicke, ekonomske ili ideoloske vec kulturne. Drustva spojena ideologijom ali podjeljena civilizacijom se raspadaju (SSSR, SFRJ) a drustva razdvojena ideologijom ali spojena civilizacijom ponovo se ujedinjuju (Njemacka).
Naziru se najmanje cetri velike civilizacijske grupe: 1) Sinicka ; 2) Hindu ; 3) Islamska ; 4) Zapadna, a moguce im je pridodati 5) Japansku; 6) Latinoamericku ; 7) Africku.
U svijetu koji se pojavljuje niti jedna drzava ukljucujuci SAD, niti civilizacija nece imati globalnu dominaciju – globalna moc karakteristicna za period hladnog rata je zastarjela.

• Univerzalna opstesvjetska civilizacija se ne pojavljuje.
Pretpostavka da kraj hladnog rata znaci i kraj sukoba u globalnoj politici i pojavu jednog relativno harmonicnog svijeta zasnovanog na vrijednostima zapadne civilizacije je pogresna. Ovu pretpostavku iznio je Fukujama smatrajuci da se nalazimo na kraju istorije u smislu dovrsavanja ideoloske evolucije covjecanstva i trijumfa liberalne demokratije. Buducnost nece biti posvecena borbama oko ideja vec rjesavanju svjetskih ekonomskih i tehnickih problema.
Civilizacijska paradigma odbacuje ideju univerzalne civilizacije i polazi od pretpostavke da se u posthladnoratovskom svijetu narodi grupisu na kulturnoj i civilizacijskoj osnovi. Ideja univerzalne civilizacije sluzi samo da opravda zapadnu kulturnu dominaciju. Nezapad vidi kao zapadno ono sto Zapad vidi kao univerzalno.