Teorija knjizevnosti – Genologija

1.    KNJIŽEVNO DELO KAO SLOJEVITA STRUKTURA

Moguće je ispitivati strukturu knjiž. dela ispitivanjem strukture teksta, tj.metodamateorieteksta

• međutim, u knjiž.deluunutarobičnejezične struktureostvaruje se jedna nova,književnastrukturakoja je zapravo “nadogradnja”na  jezičkustrukturu
• Strukturaknjiž. dela jeslojevita, ima tri sloja:slojzvuka,slojjedinicaznačenjaIslojsvetadela
• Slojzvuka: samzvukizgovorenihrečimožebitinekisamostalni elementznačenja (rima, ritam, melodioznost…)
• Slojjedinicaznačenja:razumevanjeznačenjapojedinihrečineophodno je zarazumevanjecelokupnogknjiževnogdela
• Slojsvetadela: značenjepojedinihrečipovezuje se natakavnačin da se unašojmaštipojavisvetknjiž. djela.
• Ponekad se razlikujeIsloidejaIslojaspektas kojeg je viđensvetdela

Postoji i učenje koje za razumevanje um. dela smatra najvažnijimrazlikovanjeizmeđuprednjegplanaIpozadine.
Zaprednji je plan bitno to da je um. delo ostvareno kao nešto stvarno (npr. kao jezična tvorevin.Osobenost um. dela je da nasprednji plan upućujenazadnji plan kojiupućujenadrugi, dubljismisao.

1.    KNJIŽEVNI I NEKNJIŽEVNI TEKST
Knjizevni tekstovi (bajke, mitovi, legende, pjesme, lirska poezija, kazalište, kratke priče, romani) Neknjiževni tekstovi (životopisi, molbe, izveštaji, uvodni članci, eseji, govori, itd.)

•    Tradicionalno shvatanje je da književni tekst postoji  i  da ima prepoznatljive stilske osobine po kojima se razlikuje od neknjiževnoga teksta.
•    Obično se smatra da je stilematska intenzifikacija teksta znak književne naravi teksta. To bi značilo da se analizom jezika nekog teksta može verifikovati njegov književni ili neknjiževni karakter.
•    književnost je jezična tvorevina, a književno delotekstkoji razumemo kaobilo koji drugi tekst, a smisao književnog dela dobija tek ako uzmemo u obzir I kontekst

•    u književnom tekstu bespredmetno je ispitivati odgovara li izrečeno istini;on se doživljava u ukupnosti našeg životnog iskustva

•    sâm književni tekst načinom na koji je uspostavljen sugerise kako ga trebačitati kao književni tekst

•    književna dela su neponovljiva, književne su poruke izrecive samo kroz književna delakao takva, dok književnost služi za komunikaciju i prenošenjemisli koje ni na koji drugi način ne bi mogle biti prenesene