Planiranje, izrada i kontrola Budžeta FBiH

UVOD

Problem istraživanja rada odnosi se na budžet kao akt kojim se utvrđuje plan finansijskih aktivnosti budžetskih korisnika, koji obuhvata projekciju iznosa prihoda i primitaka i utvrđenog iznosa rashoda i izdataka federacije, kantona, gradova i općina za razdoblje od jedne fiskalne godine.
Budžetom je, takođe, utvrđena i gornja granica ukupnog duga Federacije, kantona, gradova i općina, uključujući postojeći dug i projekciju novog duga za datu fiskalnu godinu.
Seminarski rad sastoji se iz četiri dijela.
U prvom dijelu seminarskog rada su analizirani budžet – pojam i uloga, karakteristike budžeta, te važniji termini koji se koriste kada je riječ o budžetu. Takođe, da bismo iscrpnije obradili budžet Federacije Bosne i Hercegovine poslužili smo se i odredbama Zakona o budžetu Federacije Bosne i Hercegovine za 2013. godinu.
U drugom dijelu rada bilo je riječi o planiranju budžeta, izradi i nacrtu Budžeta FbiH. Kako bismo detaljnije objasnili na koji način se vrši planiranje, uvrstili smo u rad i proces srednjoročnog planiranja budžeta u 10 koraka.
Treći dio rada odnosi se na trezor – riznicu u Federaciji BiH i na način na koji se isti uspostavlja i vodi.
U četvrtom dijelu rada obrađena je kontrola budžeta, s posebnim naglaskom na internu kontrolu koja predstavlja širok spektar aktivnosti.
S ciljem boljeg i iscrpnijeg pojašnjenja teme seminarskog rada, priloženi su dodaci (prilozi) koji se tiču tabelarnog prikaza Budžeta FBiH za 2012. i 2013. godinu.

POJAM I ULOGA BUDŽETA

Riječ budžet – proračun vodi porijeklo od francuske riječi bougette, što je deminutiv od riječi bouge – kožna torba, gdje se u skladu s tim koristi i riječ bulga.
U engleskoj parlamentarnoj terminologiji ta je riječ označavala kožnu torbu u kojoj je ministar finansija u parlament donosio prijedlog o prihodima i rashodima države za iduće razdoblje.
Uz riječ budžet koristi se i riječ proračun, što u suštini odražava plan prihoda i rashoda u vremenskom periodu, najčešće za godinu dana koja se ne mora poklapati sa kalendarskom godinom.
Budžet se sastoji od opšteg i posebnog dijela, te plana razvojnih programa.
Opšti dio budžeta čini:

• račun prihoda i rashoda i
• račun finansiranja.

U računu finansiranja iskazuuju se primici od finansijske imovine i primljeni krediti i zajmovi te izdaci za finansijsku imovinu i za otplatu zajmova i kredita.
Posebni dio budžeta sastoji se od plana rashoda i izdataka budžetskih korisnika raspoređenih u: tekuće i razvojne programe za tekuću budžetsku godinu. Plan razvojnih programa po godinama utvruje se dokumentom koji predstavlja srednjoročni plan razvoja koji se priprema od strane budžetskih korisnika i donosi kao razvojni akt, koji se svake godine pomijera zajednu godinu unaprijed, tzv. „rolling princip“.