Uloga sistema bezbjednosti Republike Srbije u rješavanju migracione krize nastale na njenim prostorima

UVOD

Migracije stanovništva su oduvijek bile pojava koja je izazivala interesovanje mnogih naučnih krugova iz različitih oblasti, kao i stanovništva i društvenih krugova koji ne pripadaju naučnim. To je iz razloga što su migracije pojava koja utiče na mnoge aspekte javnog i državnog života. Migracije nisu značajne samo za njihove glavne aktere, migrante, nego i za državne subjekte koji migrantima treba da omoguće nesmetan prolaz do odredišta, hranu i zdravstvenu njegu, prevoz, kao i za države koje treba da prihvate migrante i pruže im novi dom.
Posljednjih nekoliko mjeseci svjedoci smo velike migrantske krize koja trese Evropu. Naime, ogromni talas nadolazećih migranata konstantno se obrušava na tlo evropskih zemalja iz pravca ratom zahvaćene Sirije, ali i okolnih osiromašenih zemalja.
Dolazak tolikog broja novih ljudi zahtijeva angažovanje svih potencijala države kako bi cijeli ovaj proces bio pod kontrolom i kako ne bi eskalirao u neželjene posljedice. Cilj je očuvati bezbjednost države i njenih stanovnika, ali i spasiti što veći broj migranata.
Tema ovog seminarskog rada je upravo rješavanje tog problema u Republici Srbiji. Pokušaćemo da objasnimo na koji to način Srbija treba da se izbori sa ovom vrstom problema, obim problema, suštinu, te institucionalne i logističke kapacitete koje Srbija posjeduje, i na kraju šta se od nje očekuje u ovoj situaciji.
Za potrebe rada koristili smo se svom dostupnom literaturom na našem i stranim jezicima. Najveći dio literature su upravo zakoni i podzakonska akta koja tretiraju ovu problematiku u Srbiji i na međunarodnom nivou. Zatim smo iskoristili podatke evropskih agencija za bezbjednost granica (Frontex) te ozbiljnih medijskih kuća koje izvještavaju o migrantima svakodnevno, prateći situaciju na terenu.

1. POJAM MIGRACIJA

Migracije su kretanje ljudi iz jednog mjesta u drugo s ciljem privremene ili stalne promjene mjesta boravka. Promjena sredine u kojoj ljudi žive utiče na promjene njihovih navika. Ljudi koji vrše migracije nazivaju se migranti.
Pojmovi emigracija i imigracija odnose se na međunarodne migracije. Za zemlju iz koje se ljudi iseljavaju, oni su emigranti, za zemlju u koju se useljavaju, imigranti.
Migracije su povezane sa: 1. razvojem proizvodnih snaga, 2. reprodukcijom stanovništva, 3. teritorjalnim razmeštajem, 4. strukturom stanovništva, 5. urbanizacijom. Jedan od najvažnijih pokazatijelja koji se koristi pri analizi migracija je MIGRACIONI SALDO.
On predstavlja razliku između broja iseljenih i useljenih u određenoj zemlji ili regionu u toku jedne godine. Od njega zavisi 1. dinamika broja stanovnika 2. polno-starosna struktura 3. obim radne snage
Prve velike migracije započele su nakon velikih geografskih otkrića. Samo u XIX i prvoj polovini XX vijeka iz Evrope se iselilo u Novi Svijet oko 50 miliona ljudi, prijetežno u Ameriku, Australiju i Novi Zeland.
Postoje različite vrste migracija: prema trajanju stalne i sezonske, prema prelasku državne granice spoljašnje i unutrašnje, prema uzrocima političke, ekonomske, administrativne, ekološke…
Ekonomske migracije su dobrovoljna preseljenja radi poboljšanja materijalnog stanja.
Političke migracije su masovna preseljenja na osnovu jednostranog pritiska ili dvostrane međunarodne saradnje a mogu biti i masovna bjekstva. Dijele se na:
1. masovna preseljenja( transferi, exsodusi, etničkih, rasnih ili religioznih grupa)
2. neorganizovana bjekstva (pod različitim oblicima diskriminacije – izbjeglice; raseljena lica)
3. formalno-političke migracije( lažni azilanti, ugrožena ljudska i građanska prava)
Uzroci političkih migracija mogu se podeliti u dvije grupe:
1. ratovi i drugi oblici političkih sukoba
2. planirana i administrativna preseljenja ili progoni ljudi
Dugotrajna i postepena migraciona kretanja nazivaju se metanastazička kretanja. Ona su bila karakteristična za migracije srpskog naroda na Balkansko poluostrvo u vreme turske vlasti. Mogu biti
1. istorijsko-psihološka (istorijske velike bitke, turski zulumi, bune, ustanci)
2. socijalno-ekonomska (agrarna prenaseljenost, klimatske nepogode)