UTICAJ TEHNIČKE ISPRAVNOSI VOZILA NA NEGATIVNE RIZIKE U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU

Bezbjednost u odvijanju drumskog saobraćaja, uz niz prednosti u odnosu na ostale oblike
transporta, predstavlja kontinuirano prisutan i vrlo značajan društveni problem, čije rješavanje
podrazumijeva kontinuirani rad i preduzimanje različitih aktivnosti sa svrhom smanjenja pratećih štetnih posljedica, prvenstveno saobraćajnih nezgoda i zaštite životne sredine, na
najmanju moguću mjeru. U okviru niza opštih aktivnosti koje se preduzimaju u oblasti bezbjednosti drumskog saobraćaja, a koje proizlaze iz različitosti faktora koji uslovljavaju
nastanak saobraćajnih nezgoda, značajna aktivnost usmjerena je i na kontrolu tehničkog stanja i karakteristika vozila u toku eksploatacije.
Analizom statističkih podataka o uzrocima saobraćajnih nezgoda uočljivo je da se faktor “vozilo” u relativno skromnom broju slučajeva identifikovan kao značajni uzrok nastanka saobraćajne nezgode. Detaljnije analize ukazuju i na značaj tehničkih nedostataka vozila u kombinaciji sa ostalim uticajnim faktorima, koji se u statističkim podacima redovno iskazuju kao najveći uzrok nastanka saobraćajnih nezgoda (najčešće kao subjektivni uticaj, tj. “vozač”). Isto tako, izgradnjom savremene drumske mreže – autoputeva, koji u osnovi doprinose opštoj bezbjednosti saobraćaja, stvaraju se uslovi za sve veće brzine kretanja vozila. Bez sumnje, ova okolnost doprinosi smanjenju negativnog uticaja faktora “put”, ali istovremeno stavlja sve veće zahtjeve na sigurnosno-tehničko stanje vozila.
Institucija kontrole tehničkog stanja drumskih vozila (tehnički pregledi) predstavlja aktivnost propisanu važećim zakonskim propisima, a svrha joj je da se osigura odvijanje drumskog saobraćaja uz što manje nepoželjnih posljedica na što manju realno moguću mjeru. U tom smislu, sistematizovani i obrađeni podaci o rezultatima tehničkih pregleda predstavljaju osnovu za kvalitetniji pristup kompletnoj problematici koja se veže uz poslove kontrole tehničke ispravnosti vozila u toku njihove eksploatacije.
U širem smislu, kvalitetnije obavljanje ovih poslova odražava se direktno na postizanje veće tehničke pouzdanosti vozila tokom eksploatacije, ali što je još značajnije i na podizanje opšteg nivoa bezbjednosti saobraćaja na putevima. U pogledu provođenja, tehnički pregledi se sastoje od obavljanja niza propisanih kontrolnih radnih operacija na vozilu, odnosno na njegovim tehničkim sistemima, sklopovima i dijelovima.
Neke kontrolne radne operacije (ispitivanje kočnica, svjetala, izduvnih gasova itd.), izvode se uz primjenu odgovarajućih propisanih mjernih i kontrolnih aparata, uređaja, opreme i pribora za ovu namjenu, što osigurava relativno visok stepen objektivnosti kod donošenja zaključaka o tehničkom stanju kontrolisanog vozila.
U prvom redu zavisi, u velikoj mjeri, od slobodne ocjene nadzornika koji vrši ispitivanje, dakle od faktora kao što su: njegovo osnovno stručno znanje i praktično iskustvo, znanja stečena školovanjem, poznavanje i praćenje propisa iz ovog područja, koncentracija na poslu, stimulativna motivacija i drugih uslova.