Obrtna sredstva

Uvod

Sredstva preduzeća su ekonomske vrijednosti sa kojima preduzeće obavlja zadate poslove i aktivnosti,odnosno realizuje postavljene ciljeve.Kao elemenat i faktor ulaganja sredstva preduzeća značajno utiču na kvalitet ekonomija preduzeća.
U preduzeću se obavljaju procesi angažovanja i trošenja sredstava:
-Angažovanje sredstava počinje u momentu kada je sredstvo nabavljeno na tržište.Deangažovanje sredstava počinje prodajom gotovog proizvoda i pretvaranjem robe u novčani oblik srestava.
-Proces reprodukcije jeste proces koji podrazumjeva kontinuirano obnavljanje procesa proizvodnje.On ima nekoliko faza a to su:
-Faza nabavke potrebnih elemenata ( Novac- Roba )
-Faza tehnološkog proces (Proizvodnja)
-Faza prodaje gotovog proizvoda (Roba-Novac)

U literaturi postoje različite klasifikacije sredstava preduzeća,i upravo to omogućava njihovo praćenje sa različitih aspekata.

Prema fazama procesa reprodukcije sredstva se dijele na:
-Sredstva angažovana u proizvodnji i
-Sredstva angažovana u prometu

Prema obliku pojavljivanja sredstva se mogu pojaviti u 3 oblika:
-Stvari
-Prava i
-Novca

Najviše korišćena podjela je podjela prema namjeni i prema tome sredstva se dijele na:
-Poslovna sredstva (sredstva koja se koriste u preduzeću) i
-Neposlovna sredstva (sredstva zavanposlovne aktivnosti)

Poslovna sredstva se dijele na : -Osnovna i
-Obrtna sredstva oko čega će se govoriti u daljem tekstu jer je upravo to tema ovog rada.

1. Pojam obrtnih sredstava

Obrtna sredstva bi se mogla definisati kao dio poslovnih sredstava preduzeća koja se jednokratnom upotrebom troše u poslovnim procesima, a čija se vrednost preobražava iz novčanog oblika (kroz kružni tok) ponovo u novac i to najmanje jednom u toku godine. Ako jedno sredstvo ima koeficijent obrta >1, to znači da mu je vremnsko trajanje obrta kraće od godinu dana, te ono ima karakter obrtnih sredstava.Za razliku od osnovnih sredstava,obrtna sredstva se u punom iznosu svoje vrijednoste potroše u jednom reprodukcionom ciklusu.Za otpočinjanje novog reprodukcionog ciklusa,potrebno je angažovati novu količinu obrtnih sredstava.

Polazeći od kružnog kretanja sredstava u procesu reprodukcije preduzeća, izraženog u formo poznatog obrasca N – R – P – R1 – N1 proizilazi da se obrtna sredstva javljaju u nekoliko oblika mijenjajuci postojeći i prelazeći u drugi.

– U prvoj fazi tj u fazi nabavke,obrtna srestva se pojavljuju u početnom robnom obliku.
– U drugoj fazi tj u fazi proizvodnje,pojavaljuju se u prelaznom tehnološkom obliku kao zalihe nedovršene proizvodnje.
– U trećoj fazi tj fazi prodaje koja je ujedno i završna faza,obrtna srestva se pojavljuju u završnom robnom obliku kao zalihe gotovih proizvoda.Po realizaciji gotovog proizvoda,obrtna sredstva ponovo prelaze iz robnog oblika u novčani oblik.