Odnos zene i muskarca nekad i sad

1.Uvod

Tema odnosa izmedju muškaraca i žena, zanimljiva je i sa stanovišta  socijalnih položaja, tj. socijalnih uloga. Tokom života svako od nas zauzima određen položaj u društvu i shodno s njim igra određenu ulogu. Socijalni položaj je mesto koje odredjeni pojedinac zauzima u strukturi datog društva. To mesto podrazumeva sistem obaveza, dužnosti, prava i osoben način ponašanja, koji se naziva uloga. Socijalna uloga označava sveukupnost karakterističnog načina ponašanja i osobina (emocije, stavovi, potrebe, vrednosti) koje društvo zahteva i očekuje od osobe koja zauzima određeni društveni polozaj. Socijalna uloga ne označava uvijek toliko stvarno, koliko propisano, normativno ponašanje.

Polna ili rodna uloga je niz očekivanih obrazaca ponašanja, vrednosti i stavova koji su o nekom drustvu vezani za muškarce i žene. Treba razlikovati pojam roda (pola) i rodnih (polnih) uloga. Pod pojmom roda se podrazumevaju biološki određene karakteristike muškaraca i žena, dok se pod pojmom rodne uloge podrazumeva očekivani model ponašanja za određen pol.

Razlike u ulogama i odnosima između muškaraca i žena se uglavnom posmatraju kroz razlike između tradicionalnih i savremenih društava. Pod pojmom tradicionalnog društva se podrazumevaju patrijahalni društveni sistemi u kome dominira nadređen položaj muškaraca, odnosno potčinjen položaj žena. Pod pojmom savremenog društva se podrazumevaju demokratski uređena društva u kojima je akcenat na ravnopravnosti i jednakosti prava muškaraca i žena.

Shodno predhodno rečenom, odnos između muškaraca i žena, determinisan je i rodnim ulogama. Bez obzira na shvatanja o poreklu razlika u ovim ulogama, one se menjaju kroz različita društva i društvena uređenja. Iako su norme ponašanja za različite polove duboko ukorenjene u nekom društvu, pa se teško i sporo menjaju, svedoci smo da se odnos između muškaraca i žena menja iz generacije u generaciju, pa bi tako ono što je kararakteristično za npr. bračne odnose naše generacije, bilo teško zamislivo u odnosima naših roditelja, skoro nezamislivo u odnosima nasih baba i deda, a potpuno nezamislivo u odnosima njihovih roditelja. Takođe, odnosi između muškaraca i žena u npr. evropskim i, uopšte, zapadnim drustvima se veoma razlikuju od onih u istočnjačkim državama.