Saobracajna sredstva i infrastruktura

1.    Uvod

Poštanski saobraćaj ima za cilj da brzo, tačno, sigurno i neprekidno vrši prenos pisanih i na drugi način oblikovanih saopštenja, stvari i robe, novčanih doznaka, govornih i negovornih informacija za sve korisnike u unutrašnjem i međunarodnom saobraćaju.
Poštanski saobraćaj je sistem u kojem svi delovi funkcionišu povezano, što je omogućeno tehničkim jedinstvom poštanske mreže i jedinstvenom tehnologijom u obavljanju poštanskih usluga. Poštanski saobraćaj se javlja kao posrednik između velikog broja korisnika u prenosu informacija, robe, poslovne korespodencije i drugih pošiljaka i time doprinosi unapređenju privrednog i kulturnog razvoja zemlje.
Principi na kojima se zasniva organizacija modernog poštanskog saobraćaja, kao što su dostupnost poštanskih usluga, sigurnost i brzina u prenosu poštanskih pošiljaka, unapređenje kvaliteta, omogućavaju pošti da odgovori sve složenijim zahtevima savremenog okruženja i tržišta.
Pošta predstavlja vitalni deo ekonomske infrastrukture naše zemlje i od velikog je značaja da spremna dočeka promene na sve zahtevnijem tržištu i ponudi savremene usluge (kao što su: PostNet, EMS, Pošiljka sa plaćenim odgovorom, ekspresni prenos pošiljaka PTT-DHL).
Značajna uloga u procesu pružanja poštanskih usluga pripada organizaciji rada u svim fazama prenosa poštanskih pošiljaka (prijem, otprema, transport, uručenje) kao i ekonomično korišćenje svih raspoloživih tehničkih sredstava u poštanskom saobraćaju. U ovom radu analizira se transport – kao jedna od faza u prenosu pošiljaka i to transport na tzv. I transportnom nivou koji obuhvata linije koje povezuju poštanske centre prerade odnosno poštanske centre pripreme sa jedinicama poštanske mreže koje pripadaju području tog centra. Težište rada je na rešavanju jednog od osnovnih zadataka organizacije prevoza pošiljaka na I transportnom nivou odnosno prevoz zaključaka od PC  ka JPM  s ciljem dalje prerade i uručenja pošiljaka primaocima.
Prema Generalnom planu, poštansko-transportna mreža Srbije formirana je na principu tri nivoa prevoza:

1)    prvi transportni nivo – transportne veze na području poštanskog centra
2)    drugi transportni nivo – transportne veze na području glavnog poštanskog centra
3)    treći transportni nivo – obuhvata međunarodne tranzitne, dolazne i polazne veze.

Prvi nivo prevoza obuhvata linije koje povezuju PC sa JPM za pružanje usluga korisnicima, koje pripadaju području tog centra u cilju tzv. koncentracije i difuzije pošiljaka.
Drugi nivo prevoza čine linije između pojedinih PC posredstvom glavnih poštanskih centara, kao i linije između glavnih poštanskih centara međusobno. Prevoz na linijama drugog nivoa obavlja se u toku noći (od 2100 h do 500 h narednog dana).
Treći nivo prevoza čine linije kojima se obezbeđuje prevoz naših i tranzitnih zaključaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju. Za pošiljke u međunarodnom saobraćaju nadležne su tzv. izmenične pošte kao specijalizovane jedinice za preradu poštanskih pošiljaka.
Zadatak organizacije prevoza poštanskih pošiljaka na prvom transportnom nivou je: