Vranjska banja

Istoriја
Na području Vranjske Banje nadjeni su tragovi praistorijskih stanovnika. Njeni lekoviti izvori korišćeni su u rimsko i vizantijsko doba, kao u vreme srednjovekovne srpske države. Medjutim, lečilište se najviše pročulo u tursko vreme, kada su Turci u njoj podigli više kupališnih objekata. Iako je već tada vrela sumporna voda korištenja za lečenje i okupljala mnoge bolesnike, u le­čilištu sve do 1860. godine nije bilo objekata za smeštaj gostiju. Tada je po­dignut han i jedna manja zgrada sa tri sobe.
Posle odlaska Turaka 1878. go­dine otpočela je intenzivnija izgradnja, a naročito od 1903. godine. Uporedo sa iz­gradnjom  vila  i  hotela uredjen je  park,  a  okolina  pošumljena.  Posebno  je značajna bila za izgradnju lečilišta 1929. godina, jer je tada podignuto kupa­tilo, uveden vodovod, električno osvetljenje, preuredjen hotel i dr.
Posle drugog svetskog rata Vranjska Banja je zatečena u zapuštenom stanju, jer je u njoj bila stacionirana okupatorska (bugarska) vojska. Podignut je bolnički stacionar, novo kupatilo, novi hotel, drugi “Železničarski dom”, nekoliko vila, a korito Banjske reke je kanalisano – regullsano i popločano.
Položaj i priroda
Vranjska Banja se nalazi u južnoj Srbiji, u Vranjskoj kotlini. Leži na 420 m nadmorske visine, u istočnom delu kotline, u uskoj, klisurastoj i šu­movitoj dolini Banjske reke (Banjštice), desne pritoke Južne Morave. Dolina je dugačka 22 km, a sliv reke obuhvata površinu od 115 km2.
Iznad Banje dižu se planine Besna Kobila (1.922 m), Srpska Čuka (1.415 m), Veliki Pešter (1.946 m) i Patarica (1.806 m). Banja je od Vranja udaljena 10 km, od Niša 115 km, a od Skoplja 96 km. Ona ima dobar saobraćajni položaj, jer se nalazi uz savremeni put i magistralnu prugu kroz Moravsko-vardarsku udolinu. Na istoku je preko Bosiljgrada povezana putem sa Sofijom. Od svoje železničke stanice lečilište je udaljeno 2,5 km.Podneblje Vranjske Banje je umereno-kontinentalno sa izvesnim odli­kama podplaninske klime, pod uticajem susednih planina. Letnje noći su sveže, iako su tokom dana prilične vrućine. Vazduh je čist, a naselje je okru­ženo šumovitim brežuljcima i zaštićeno od jakih vetrova.