Društveni proizvod

DRUŠTVENI PROIZVOD

Rezime: Društveni proizvod je izvedena kategorija iz društvenog bruto proizvoda. Po vrednosnom sastavu manji je od društvenog bruto proizvoda za iznos materijalnih troškova. On se dakle sastoji od amortizacije i novostvorene vrednosti. Naturalni sastav društvenog proizvoda čine realizovana sredstva za rad i potrošna dobra. U ovom radu će biti više reči o svemu tome.

Ključne reči: Makroekonomski agregati, društveni proizvod, društveni bruto proizvod i nacionalni dohodak

UVOD

Društveno računovodstvo je ekonomska oblast pomoću koje se sagledava makroekonomska, odnosno ukupna privredna aktivnost jedne zemlje u različitim vremenskim razdobljima. Makroekonomski agregati su sve relevantne ekonomske veličine privrede jedne zemlje u kojima su zbirno, odnosno agregatno izraženi njeni resursi i rezultati. Resursi su svi činioci koji se koriste da bi se ostvarila ekonomska aktivnost, a rezultati su svi proizvodi i usluge koji nastaju ekonomskom aktivnošću i upotrebom resursa.Makroekonomski agregati kao zbirni izraz ekonomskih resursa su: zaposlenost, odnosno nezaposlenost, proizvodni kapaciteti kojima raspolaže jedna ekonomija, raspoloživi prirodni resursi, broj preduzeća koja ostvaruju ekonomske aktivnosti, broj domaćinstava koja preduzećima obezbeđuju radne resurse i od njih primaju novčane dohotke čijom upotrebom formiraju tražnju za njihove proizvode i usluge. Rezultate ekonomske aktivnosti jedne ekonomije čine proizvodi i usluge koji se nude na tržištu. Oni u zbirnom izrazu predstavljaju društveni proizvod ili nacionalni dohodak koji se u različitim ekonomijama različito nazivaju. Društveni proizvod i nacionalni dohodak imaju svoje komponente, kao što su lična i javna potrošnja, akumulacija, investicije, izvoz… Dakle, makroekonomski agregati predstavljaju ukupnost stanja i tokova (resursa i rezultata) u jednoj privredi i kao takvi glavni su predmet izučavanja makroekonomije. O društvenom proizvodu će biti više reči u ovom seminarskom radu.

DRUŠTVENI PROIZVOD

Definicija društvenog proizvoda

Analiza društvene proizvodnje, raspodele i potrošnje predstavlja složenu problematiku u kojoj se koriste globalne vrednosti koje se ostvaruju u svim privrednim delatnostima Za analitičku upotrebu se koriste tri agregatne makroekonomske veličine:

1. društveni bruto proizvod,
2. društveni proizvod i
3. nacionalni dohodak

Društveni proizvod je izvedena kategorija iz društvenog bruto proizvoda, i od njega je manja za iznos materijalnih troškova, ili kroz formulu jednostavnije rečeno:
DP = DBP – Mt
DP = Am + D
Takođe, u literaturi se može sresti i kategorija tzv. raspoloživog društvenog proizvoda (DPrp) koji predstavlja ostvareni društveni izvoznihproizvod umanjen ili uvećan u zavisnosti od kretanja uvozno tokova, ili kroz formulu jednostavnije rečeno:
DPrp = DP + (M-X)
U poslednje vreme, a naročito sa prelaskom socijalističkih privreda u privrede tržišnog tipa, u ekonomsku teoriju uvodi se i kategorija bruto domaći proizvod (BDP). Bruto domaći proizvod predstavlja svetski standard i usvojen je kroz Sistem nacionalnih računa od a, Svetske banke istrane Ujedinjenih nacija, Evropske Unije, OECD Međunarodnog monetarnog fonda.
Bruto domaći proizvod obuhvata i materijalnu i nematerijalnu proizvodnju, tj. predstavlja zbirni izraz vrednosti finalnih dobara i usluga proizvedenih u toku jedne godine. Jedno od veoma značajnih pitanja jeste i pitanje upotrebe pojedinih veličina u analizi privrednih kretanja, oko koje postoje velike dileme i različita teorijska tumačenja Društveni bruto proizvod ima dve karakteristike koje ne treba izgubiti iz vida i to…