Mesto, uloga i značaj prirodnih i društvenih faktora u prostornom planiranju grada Peći

UVOD
Peć je grad u Republici Srbiji, središte je istoimene opštine u autonomnoj pokrajini Kosovo i Metohija. Peć je grad burne istorije i danas je jedan od najvećih gradova u pokrajini sa oko 50.000 hiljada stanovnika. Od njegovog nastanka pa do danas geografski faktori imali su presudan uticaj na njegov razvoj, te je potrebno poznavati te uticaje kako bi se mogla isplanirati dobra i održiva budućnost ovog grada. Predmet ovog rada biće sagledavanje geografskog položaja, glavnih fizičko-geografskih i društveno-geografskih karakteristika grada i okoline, da bi se što bolje proučila problematika prostornog planiranja grada.
Slika1. Pećki upravni okrug
Izvor: www.google.com
MATEMATIČKO–GEOGRAFSKI POLOŽAJ
Peć je grad, smešten u južnoj Srbiji, u Metohijskoj kotlini i nalazi se na 41° 48′ SGŠ i na 20° 58′ IGD. Matematičko‒geografski položaj naselja je od velikog značaja, budući da nam same koordinate dosta govore o tome u kojoj se klimatskoj zoni grad nalazi, kao i o osnovnim biogeografskim karakteristika, pre svega, na osnovu geografske širine. Grad Peć se nalazi u umerenom pojasu i u njemu vlada umereno kontinentalna klima, što je posledica upravo matematičko–geografskog položaja, a na ostala geografska obeležja, on utiče samo posredno. Geografska dužina nam govori o udaljenosti grada od mora, što, takođe, utiče na osnovne klimatske karakteristike. (Bojović, 1972)
POLOŽAJ PREMA NADMORSKOJ VISINI
Grad Peć je smešten u severozapadnom delu plodne Metohijske kotline i pod ograncima Prokletija na prosečnoj nadmorskoj visini od oko 550 metara. Iz podataka o nadmorskoj visini mogu se zaključiti neke osnovne klimatske karakteristike, a one se, najpre, odnose na činjenicu da se povećanjem nadmorske visine snižava temperatura, kao i da se povećava količina padavina. Srednja godišnja temperatura Peći je 110 S, a godišnja količina padavina je prosečno 900 mm, koje se najviše luče u vidu kiše i snega, u zimskoj polovini godine. Nadmorska visina je posledica reljefa Metohije, a reljef, umnogome, utiče na klimatske karakteristike, ali i na delatnost stanovništva, pa čak i na njihov mentalitet.