Osnovna sredstva preduzeća

UVOD

Funkcionisanje preduzeća kao sistema započinje pribavljanjem njegovih elemenata: radne snage, sredstava za rad i predmeta rada (materijala) u cilju izvršavanja određenog zadatka.
U sklopu toga može se reći da se sredstva za rad, i predmeti rada stalno angažuju u proizvodnji i na taj način se obezbeđuju materijalni uslovi za reprodukciju. Reprodukcija je stalno, neprekidno obnavljanje procesa proizvodnje kao preduslova za opstanak i razvoj svakog društva.
Cesto se poistovećuje pojam sredstava za rad sa osnovnim sredstvima, međutim osnovna sredstva su mnogo širi pojam u koji pored sredstava za rad ubrajamo i određena prava i potraživanja po osnovu stalnih sredstava.
Ali ni sva sredstva za rad, nisu uvek osnovna sredstva. To su na primer sitan alat i inventar koji ne ispunjavaju određeni vrednosni kriterijum i čiji vek trajanja nije duži od 1 godine.

Sredstva preduzeća

Kako bi izvršilo svoj osnovni cilj i zadatak, i postiglo što veći profit za sebe i društvo u celini, preduzće angažuje pored radne snage i određena sredstva. Ova sredstva su neophodna za obavljanje delatnosti u preduzeću i bez njih se ne može obavljati proces reprodukcije.
Može se reći da su sredstva određeni ekonomski resursi koje kontroliše pravno lice, i rezultat su nekih prošlih događaja čijom upotrebom u budućnosti se očekuje priliv prihoda.
Sredstva u preduzeću mogu se podeliti sa dva stanovišta:
– Prema pojavnim oblicima;
– Prema roku trajanja; Prema pojavnom obliku se dele na:

– Stvari, to su sredstva koja se javljaju u konkretnom materijalnom obliku i to mogu biti zgrade, zemljišta, mašine, proizvodi, roba, sredstva za transport i slično;
– Prava, to su sredstva koja nisu materijalnog karaktera, ne mogu se opipati i to mogu biti potraživanja na primer proizvoda, robe, zatim patenti i slično;
– Novac, efektivni novac (gotovina) u banci i na žiro računu; Prema roku trajanja sva sredstva preduzeća se dele u dve osnovne kategorije:
-osnovna (stalna) i -obrtna.
Osnovna sredstva mogu biti u obliku stvari i prava (građevine, oprema, šume, dugogodišnji zasadi,mašine, osnovno stado, patenti, licence,franšize, koncesije, osnivački i izdaci za razvoj i slično), dok obrtna sredstva mogu biti u obliku stvari, prava i novca (zalihe materijala, proizvoda, gotovih proizvoda, deonice, participacije, novac na banci žiro računu i slično).