Strateški menadžment u procesu upravljanja projektima

UVOD

Razvoj formalnog upravljanja projektima započeo je 1950-ih kao potreba ministarstva odbrane Sjedinjenih Američkih Država za razvojem složenih vojnih sistema. Time se potvrđuje i činjenica da je područje upravljanja projektima nastalo iz tradicionalnih inženjerskih disciplina. Ispočetka je upravljanje projektima nametnuto iz potrebe za standardiziranjem procesa i uključivalo je jasne ciljeve pa su ekipe koje su dobile zadatak mogle pouzdano planirati. Najveći uticaj daljnjega rasta područja bila je težina poslova unutar inženjerskih zanimanja. U to je doba (1960-e) kompjuterska industrija započela svoj jaki uticaj na poslovna okruženja, te su se kompjuteri počeli sve više koristiti za poslovne potrebe. U tim ranim početcima za sve se projekte koristio isti pristup, naslijeđen od ostalih inženjerskih disciplina. Međutim, brzo rastuće područje kompjuterske industrije često je imalo za posljedicu neuspješne projekte, bilo zbog neispunjenja rokova bilo zbog očekivanja kupaca. Postajalo je očitije da tradicionalni pristup nije prikladan za takve projekte.

Paralelno s tradicionalnim pristupom počeli su se razvijati i novi pristupi, dok je ovaj tradicionalni i dalje ostao u primjeni. Nasuprot tradicionalnom inženjerskom pristupu, početno se razvio dinamični model, koji je morao odgovoriti na veće zahtjeve za kontrolom troškova nasuprot vrijednosti proizašloj iz projekata, a i sve većim zahtjevima za bržim postignućem ciljeva projekta. Poslednji korak koji je nastao u razvoju bio je pojava ekstremnog pristupa koji je doveo do velikog izražaja upravljanje s projektima.

Danas je koncept upravljanja projektom široko razvijen u svijetu i nezamjenljiv kod upravljanja raznovrsnim projektima, posebno kod složenih, dugotrajnih i skupih razvojnih i investicionih projekata.

Koncept upravljanja projektom se bazira na uspostavljanju efikasne organizacije koja omogućava da se na najbolji način iskoriste raspoložive metode planiranja i kontrole za efikasniju realizaciju projekta, odnosno omogućava najefikasnije korištenje raspoloživih metoda, materijalnih resursa, finansijskih sredstava i ljudi u procesu realizacije posmatranog projekta.

Upravljanje projektom predstavlja naučno zasnovan i u praksi provjeren koncept kojim se, uz pomoć odgovarajućih metoda organizacije, planiranja, vođenja i kontrole vrši racionalno usklađivanje svih potrebnih resursa i koordinacija potrebnih aktivnosti da bi se određen projekat realizovao na najefikasniji način.

Dinamičnost sredine nameće svakom poslovnom sistemu potrebu za adaptacijom ukoliko želi da opstane, funkcioniše i naravno raste i razvija se. Za realizaciju ovih želja neophodno je upravljanje, što je uloga nove naučne discipline – strategijskog menadžmenta. Pod strategijskim menadžmentom se podrazumeva kontinuirano prilagođavanje preduzeća promenjivom okruženju u kojem se nalazi i koje vrši uticaj na preduzeće. Strategijski menadžment omogućuje usklađenost internog okruženja sa spoljnim okruženjem sistema, čime se postiže efikasno postizanje ciljeva poduzeća.