Teorija sistema

UOPŠTE O SISTEMIMA

Prema obliku matematičkog modela možemo ih podeliti, najpre, na linearne i nelinearne.
Prvi se opisiju linearnim,
a drugi – nelinearnim diferencijalnim i/ili algebarskim jednačinama;
na sisteme sa skoncentrisanim ili s raspodeljenim parametrima (prvi se opisuju običnim, a drugi – parcijalnim diferencijalnim jednačinama);
na determinističke, kod kojih se parametri ne menjaju u vremenu i
stohastičke, s vremenski promenljivim parametrima. Moguće su i kombinacije kao na primer: nelinearni stohastički sistemi s raspodeljenim parametrima.

Sistemi sa nagomilanim (koncentrisanim) parametrima su oni kod kojih se može smatrati da su sve procesne veličine uniformne u celoj zapremini sistema, ili u pojedinim delovima zapremine sistema i da se ne moraju posmatrati njihove promene po prostornim koordinatama, tako da je vreme jedina nezavisno promenljiva.

Dinamički modeli ovakvih sistema se dobijajaju u obliku jedne ili sistema običnih diferencijalnih jednačina. Tipični primeri ovakvih sistema su svi sudovi sa mešanjem (mešači, grejači sa mešanjem, reaktori sa mešanjem).

Sistemi sa raspoređenim (distribuiranim) parametrima su oni kod kojih je neophodno uzeti u obzir i promene procesnih veličina po prostornim koordinatama, tako da se kao nezavisno promenljive javljaju vreme i jedna ili više prostornih koordinata.