Uloga informacijskih sistema

UVOD

Informacijski sistemi svuda su oko nas, pa i u najmanjim poslovnim subjektima. Informatizacija je proces kojim se olakšava protok, spremanje i pristup informacijama. Informatizacija bitno utiče na uspješnost upravljanja, omogućavajući donosiocima odluka dobar pregled podataka potrebnih za donošenje odluka. Informatizacija je osnovna poluga brzih promjena u načinu poslovanja, a njezin daljnji razvoj pokazuje vrlo velike mogućnosti. Informatizacija omogućava da se radna snaga prebaci s repetitivnih poslova na kreativne.

U ovom radu ćemo podobnije obraditi sferu informacijskih sistema u preduzeću. Savremeno poslovanje karakterišu brze promjene u okruženju i sve veći pritisak konkurencije. Menadžment poslovnih sistema mora stalno da pronalazi rješenja za sve turbolentnije poslovno okruženje. Između ostalih i pitanje razvoja sopstvene strategije u oblasti: poslovanja, automatizacije, integracije, informacije i iskorišćenja resursa. Ne postoji područje gdje ne postoji evidentan uticaj elemenata infirmacijskih sistema, posebno u djelu tehnologije, metoda, standarda i informacionih sisema u užem smislu. Sama konkurencija je sve ozbiljnija samom činjenicom da ima savremenija informaciona rješenja. Nameće se potreba da poslovni sistem razvija strategije od kojih je i jedna strategija razvoja informacijkih sistema. Osnovni razlog primjene informacijkih sistema je u visokoj produktivnosti koju obezbjeđuju savremena tehnološka rješenja.

Projektovanje informacijskog sistema predstavlja jednu etapu u razvoju informacijskog sistema. Projektom se određuje sastav i svojstva novih informacijskih sistema koji zamjenjuju postojeće informacijske sisteme u radnim organizacijama i drugim organizacionim sistemima. Do potrebe i zahtjeva za projektovanje  novih informacijskih sistema dolazi onda kada organizacija tehnologija i tehnika obrade i proizvodnje informacija u postojećim informacijskim sistemima nisu više u stanju da pruže potreban obim informacija  zadovoljavajućeg kvaliteta.

POJAM INFORMACIJSKIH SISTEMA

Informacijski sistem u najopštijem smislu je svaki sistem razvijen u cilju  kreiranja, sakupljanja, čuvanja, prenosa, obrade i interpretacije informacije. Informacijom se ovdje smatra znanje ili dopuna znanja, a predstavlja se podacima. Informacijski sistemi se mogu bazirati i samo na pisanoj i usmenoj komunikaciji, ali je verovatnije da će zahtjevati upotrebu računara za upravljanje sakupljanjem, čuvanjem, obradom i distribucijom informacija. Istu informaciju mogu da upotrebe ljudi na različite načine i u različita vremena. Računari omogućuju efikasnost i mogućnosti informacionih sistema koji ne postoje bez njih. Informacijski sistem je obično jedan od podsistema poslovnog sistema. Proizvodni sistem predstavlja osnovu dobijanja proizvoda potrebnih za zadovoljenje pojedinaca, društva u cjelini i razvoja privrednog sistema svake zemlje. Proizvodni sistem predstavlja osnovni dio ukupnog, poslovnog sistema preduzeća koji ima zadatak da transformiše ulazne komponente: materijal, energiju i informaciju u proizvod zadatih, na bazi istraživanja tržišta, karakteristika u cilju podmirenja potreba rasta standarda pojedinaca i društva u cjelini.Proizvodni sistem definisan je spojem tehnološko-tehničke i ekonomsko–društvenih podsistema kome je cilj da transformisanjem materijala-sirovine kao ulaza u sistem poveća vrednost tog ulaza.

Proces proizvodnje karakteriše složenost informacija koje se prikupljaju, obrađuju i na osnovu kojih se  donose odgovarajuće odluke. Informacioni sistem je ovde skup normi , postupaka, određenih sredstava –potrebnih za prikupljanje, memorisanje, obradu i emitovanje informacija prema okruženju sistema ili za potrebe samog sistema u cilju donošenja adekvatnih odluka . Cilj je projektovanje informacijskog sistema proizvodnje poboljšanja informacija u smislu da postanu tačne, prikladne i odgovarajuće za razne nivoe proizvodnje u organizacionoj cjelini koje obuhvata poslove proizvodnje.

Prema međunarodnoj federaciji za obradu informacija (kr.IFIP) informacijski sistem se  može definisati kao sistem koji prikuplja, čuva, obrađuje i isporučuje informacije važne za organizaciju i društvo, tako da budu dostupne i upotrebljive svima koji se žele njima koristiti, uključujući poslovodstvo, klijente, osoblje i ostalo. Informacijski sistem se može odrediti kao strukturni, međusobno povezani kompleks ljudi, strojeva, procedura, predviđen za generiranje kontinuiranog toka odgovarajućih informacija prikupljenih iz vanjskih i unutrašnjih izvora poduzeća, za upotrebu istih, kao baze za donošenje poslovnih odluka.
Sistem

Pod sistemom se podrazjumeva skup elemenata koji su međusobno povezani tako da predstavljaju određenu cjelinu koja kao takva egzistira. Naziv sistem potiče od grčke riječi “to sistema “ što označava cjelinu sastavljenu iz djelova. Svaki sistem se sastoji od podsistema , koji se dalje dijele na komponente , a ovi na još manje dijelove, tako da svaki od njih možemo smatrati izolovanim sistemom. Može se zaključiti da je pojam sistema vezan za kompleksnost i interakciju. Informacijski sistem podrazumeva skup različitih operacija nad informacijama neophodnim za odlučivanje u nekom organizacionom sistemu, čiji je on podsistem. Informacijski sistem mora biti  efikasna kombinacija ljudi i uređaja , gdje mašine služe za brzo i tačno rješavanje određenih procesa, a ljudi obavljaju kreativnu analizu i odlučuju. Relacije između sastavnih dijelova informacijskih sistema se ostvaruju prenosom informacija. Informacijski sistem je komunikacioni sistem koji proizvodi informacije. Ovaj sistem svojom djelatnošću treba da omogući prikupljanje i sistematizaciju izvornih podataka , prenos, memorisanje, ažuriranje, odnosno potrebno je projektovati odgovarajuću datoteku ili bazu podataka koja će omogućiti efikasno pretraživanje i dostavljanje podataka na mjestu upotrebe. Čitav ovaj proces namjenjen je da se optimalno riješi sistem upravljanja i funkcionisanja u razvoju nekog procesa. Sistem je funkcionalni skup objekata i njihovih veza. Svaki od objekata u sistemu posjeduje niz svojstava (atributa). Također i veze između pojedinih objekata (elemenata) sistema se mogu opisati nizom atributa. Sistem intereaguje sa okolinom. Uticaj okoline na sistem naziva se ulazom dok se uticaj sistema na okolinu naziva izlazom. Takođe, sistem može da intereaguje sa drugim sistemima. Veza sistema sa okolinom se može ostvariti razmjenom materije, energije i informacija. Način na koji su elementi sistema povezani određuje strukturu sistema. Struktura sistema direktno određuje funkcionisanje sistema.