Historijski razvoj javnog gradskog prevoza u BIH

UVOD

U ovom seminarskom radu obradit ću temu Historijski razvoj javnog gradskog prevoza u BiH. Fokusirao sam se na sami razvoj ovog vida saobraćaja kroz historiju naše zemlje.  Koristio sam provjerenu literaturu, koristio sam se i internetom i pazio  da to budu provjerene informacije radi što većeg znanja na ovu temu. Historijski razvoj javnog gradskog saobraćaja naše zemlje možemo posmatrati kroz razvoj pojedinih saobraćajnih sredstava. Kao prvo javno gradsko sredstvo za masovni prevoz putnika javlja se tramvaj. Poslije njega dolaze autobusi, minibusi, trolejbusi i taksi prevozi.
Davne 1885. god., ulicama grada  Sarajeva krenulo je jedno novo saobraćajno sredstvo. Bio je to tramvaj, prvi tramvaj na Balkanu. Sarajevo je imalo ovo vozilo čak prije Beča i Budimpešte i prije mnogih drugih evropskih gradova. Zbog čega je to tako? Godine 1884. Austro-Ugarska je odlučila da isproba jedno novo javno prevozno sredstvo. Plašeći se da taj eksperiment ne uspije, odlučeno je da mjesto njegovog izvršenja bude u Sarajevu, a ne u Beču, kako se u slučaju eventualnog neuspjeha ne bi „daleko čulo“. Od tada pa sve do 1895.god., punih deset godina. Sarajevskim ulicama saobraćao je „konjski tramvaj“.
Prvog maja 1895. god. Sarajevo je slavio još jednu pobjedu tehnike, naime Sarajevom je prošao, od Stare željezničke stanice do Principovog mosta, i prvi električni tramvaj. Električni tramvaj u ono vrijeme se kretao zapanjujućim brzinama, i pružao neobičnu sliku bez konjske vuče, bez parne lokomotive i velike buke predstavljao je neobičnu sliku. Nekima se vožnja ovim tramvajem toliko svidjela da su satima kružili gradom.
Pored tramvaja neophodno je spomenuti i autobus koji se izrazito dobro prilagođava urbanom razvoju gradova i svim promjenama i prevoznim zahtjevima. Autobuske linije su bile upotpunjene minibusevima koji su bili organizovani kao Pogon auto-saobraćaja u sastavu sektora autobuskog saobraćaja. Spomenut ćemo i trolejbus koji je od velikog značaja za javni gradski saobraćaj. Trolejbus je električno vozilo sa pneumatskim točkovima i volanom, u stalnoj električnoj sprezi sa dvožičanim kontaktnim vodovima preko trolnih oduzimača struje i sa ograničenom slobodom bočnog kretanja od ose kontaktne mreže. Uz početak Sarajevske olimpijade 1984 g. vezan je i početak rada trolejsbuskog saobraćaja.

Historijski razvoj tramvajskog saobraćaja u BiH

Sarajevski tramvaj predstavlja simbol grada. Sarajevo je jedan od rijetkih gradova koji se može pohvaliti da ima javni gradski prijevoz blizu 128 godina. Sve je počelo davne 1884. godine kada austrougarska vlast postavlja prve tramvajske šine u Sarajevu. Trasa pruge pružala se od današnjeg Ekonomskog fakulteta, Ferhadijom, preko Marin Dvora do uzane željezničke stanice. Na novu 1885.godinu upriličena je svečanost prilikom koje je pušten u rad prvi tramvaj s konjskom vučom.