Međunarodno javno pravo

PRVI KOLOKVIJUM –

1. Pojam i predmet MJP?
Međunarodno javno pravo (MJP) je onaj dio međunarodnog prava koji se tiče odnosa između samih država i drugih subjekata koji imaju neka svojstva država i zato su priznati kao subjekti međunarodnog prava. Međunarodno pravo je uslovljeno stanjem u međunarodnom društvu koje je podijeljeno na države. Moderno međunarodno javno pravo uređuje odnose između država, odnose država i međunarodnih organizacija, međusobne odnose međunarodnih organizacija i druga ponašanja fizičkih i pravnih lica koje države i međunarodne organizacije smatraju bitnim za međunaordnu zajednicu.

2. Vrste izvora MJP?
Izvori međunarodnog prava su nesumnjivo oni koji su nabrojani u članu 38 stav 1 Statuta Međunarodnog Suda Pravde, koji se smatra višim izvorom, a to su:
1* – Međunarodne konvencije, bilo opšte ili posebne, kojima se ustanovljavaju pravila priznata od država
u sporu
2* – Međunarodni običaj, kao dokaz opšte prakse prihvaćene kao pravo
3* – Opšta pravna načela priznata od civilizovanih naroda
4* – Sudske odluke i doktrina najpozvanijih stručnjaka javnog prava raznih naroda, kao pomoćno sredstvo
za utvrđivanje pravnih pravila
Pored Statuta Međunarodnog suda pravde kao izvori MJP se pominju: 1* jednostrani akti subjekata međunarodnog prava, 2* Opšti pravni akt međunarodnih organizacija, i 3* Generalne političke obaveze poznate kao „Meko pravo“. U literaturi se često podjela izvora MJP može naći na formalne i materijalne izvore MJP.

3. Međunarodni ugovori kao izvori MJP?
Međunarodni ugovor je međunarodni sporazum zaključen pismeno između država, a koji je regulisan međunarodnim pravom, bilo da je sadržan u jednom instrumentu ili u dva ili više instrumenata koji su međunarodno povezani bez obzira na njegov poseban naziv. Bečka konvencija o pravu međunarodnih ugovora (BKPU) se odnosi na ugovore između država, a pravo međunarodnih ugovora je kodifikovano u BKPU o sukcesiji država u oblasti ugovora od 23.Avgusta 1978.godine.
Međunarodni ugovor obavezuje samo ugovorne strane, pa je i izvor prava samo za njih.

4. Inperativne norme MJP (Ius Cogens) ?
Imperativna norma opšteg međunarodnog prava je norma koju je prihvatila i priznala cjelokupna međunarodna zajednica država kao normu od koje nikakvo odstupanje nije dopušteno i koja se nemože izmjeniti novom normom opšteg međunarodnog prava istog karaktera. Bečka konvencija o pravu međunarodnih ugovora (BKPU) propisuje da je međunarodni ugovor apsolutno ništavan ako je sklopljen u suprotnosti s imperativnom normom i da ga ukida nova takva norma. Stanje u praksi je drugačije jer do sada nijedan međunarodni ugovor nije poništen zato što se protivio imperativnoj normi međunarodnog prava.

5. Odnos medjunarodnog i unutrasnjeg prava?
Odnos međunarodnog i unutrašnjeg prava se uglavnom predstavlja kao sukob dva teorijska shvatanja: Dualizma i Monizma.
Prema terioriji Dualizma međunarodno i unutrašnje pravo su dva odvojena pravna sistema, koji utiču jedan na drugi ali se nepoklapaju. To znači da u praksi nacionalni sudija nikad neće primjenjivati međunarodnu pravnu normu već samo pravila unutrašnjeg prava. Kad država sklopi međunarodni ugovor ona preuzima i određene obaveze, a ako te obaveze podrazumjevaju promjene u njenom pravnom sistemu država će ih ispuniti mjenjajući svoje zakonodavstvo.
Prema teoriji Monizma međunarodno i unutrašnje pravo su dio jednog sistema u kome postoji hijerarhija. Monizam s primatom unutrašnjeg prava je potpuno prevaziđen. Danas se govori o monizmu samo sa primatom međunarodnog prava, gdje se međunarodna norma smatra starijom od nacionalne i primjenjuje se onda i kada protivriječi domaćoj pravnoj normi.
Druge teorije koje definišu odnose međunarodnog i unutrašnjeg prava su teorija koordinacije koja je blaži oblik dualizma i ona polazi od toga da međunarodno i unutrašnje pravo funkcionišu na različitim poljima i da svako ima primat na svom polju.
U praksi se nemogu naći čista rješenja koja nude dualizam i monizam.