Pravo na štrajk

I Pojam štrajka
Prema Zakonu o štrajku (Službeni glasnik Repulike Srpske broj 26/97) štrajkom se smatra otganizovani prekid rada u preduzeću, ustanovi i kod drugog domaćeg i stranog pravnog i fizičkog lica koje zapošljava radnike. Štrajk može biti: generalni (na teritoriji Republike) ili štrajk organizovan u pojedinim djelatnostima.

Odluku o stupanju u štrajk donosi organ sindikata ili većina radnika zaposlenih kod poslodavca. Štrajk se najavljuje dostavljanjem odluke o stupanju u štrajk poslodavcu najkasnije na pet dana prije dana otpočinjanja štrajka, odnosno od 24 časa, ako se radi o štrajku upozorenja.
Organ kome je štrajk najavljen dužan je da najkasnije u roku od 24 časa od dana prijema odluke stupi u kontakt sa štrajkačkim odborom, u cilju sporauzmnog rješavanja spora.
Ako se u tom periodu ne riješi spor, sreane u sporu dužne su da i za vrijeme štrajka nastave pregovore, sve do konačnog rješenja spornih pitanja.
Štrajkački odbor je dužan da štrajk organizuje i vodi tako da štrajkom ne ugrožava bezbjednost ljudi i imovine.
Isto tako štrajkački odbor i radnici koji učestvuju u štrajku nemogu spriječavati radnike koji ne učestvuju u štrajku da rade, niti mogu spriječiti poslodavca da raspolaže sredstvima kojima obavlja djelatnost.

U djelatnostima od posebnog javnog interesa, za vrijeme štrajka mora se obezbjediti minimum procesa rada kojim se obezbjeđuje sigurnost ljudi i imovine, ili koji je nezamjenljiv uslov života i rada građana ili rada drugih pravnih i fizičkih lica koja obavljaju privrednu ili drugu djelatnost.

Djelatnostima od posebnog javnog i društvenog interesa smatraju se:
 vodoprivreda;
 vodoprivreda i vodosnabdijevanje;
 komunalne djelatnosti;
 proizvodnja osnovnih prehrambenih proizvoda;
 zdravsrvena zaštiata sranovništva;
 socijalna uaštita i dječija zaštita;
 zaštita od požara;
 osnovno obrazovamnje;
 djelatnost državnih organa;
 zdravstvena zaštita životinja.

Od posebnog javno i društvenog interesa su i djelatnosti od značaja za odbranu i bezbjednost Repubkike, kao i poslovi koji su neophodni za izvršavanje međunarodnih obaveza Republike.

Minimum procesa rada za vrijeme štrajka, mora se obezbjediti i u djelatnostima u kojima bi prekid rada, zbog prirode posla, mogao prouzrokovati opasnost po život i zdravlje ljudi ili nanijeti štetu velikih razmjera (hemijska idnustrija, industrija čelika, crna i obojena metalurgija i poslovi koji se obavljaju sredstvima ili materijalima koji luče radiološko odnosno jonizirajuće zračenje).

Štrajkači odbor dužan je da odluku o stupanju u štrajk u djelatnostima od posebnog javnog interesa dostavi poslodavcu, osnivaču i nadležnom državnom organu, najkasnije na osam dana prije dana određenog za početak štrajka, odnosno na tri dana prije početka štrajka upozorenja.