Viljuškari

1. UVOD

Viljuškar ( forklift, engl.lift kamion) je transportna mašina koja se koristi za istovar, utovar i prevoz tereta do svoje propisane nazivne vrednosti. Viljuškar slagač je najrazvijeniji oblik vozila za rukovanje teretom. Viljuškari su najiskorišćeniji onda, kada podižu terete i prevoze ih na što manjoj razdaljini. Osnovno obeležje je uređaj u obliku rama za podizanje, odnosno slaganje tereta po visini. Duž rama za podizanje i spuštanje tereta kreće se zahvatni uređaj u obliku viljuške po kojoj je viljuškar i dobio ime. Takav način rada viljuškara zahteva česta ubrzavanja i kočenja vozila, kao i stalno menjanje smijera vožnje.
Za obavljanje takvog radnog postupka vozač viljuškara na motorni pogon mora stalno da pritiska i otpušta kvačilo, koči i ubrzava odnosno da kontroliše dovod goriva. Zato su stručnjaci u oblasti logistike i mašinstva za rasterećenje vozila i vozača viljuškara razvili druge vrste pogona. To su hidrodinamički ili hidrostatički pogoni. Cilj ovog seminarskog rada je da prikaže osnovne funkcionalne jedinice viljuškara, njihove karakteristike i načine klasifikacije viljuškara.Posebn akcenat u ovom radu stavljen je na stabilnost viljuškara, a takođe i na načine preventivnog tehničkog održavanja viljuškara.

2. HISTORIJSKI RAZVOJ

Prvi motorni viljuškar napravljen je u SAD 1927. godine (Clark Equipment Company, Buchanan, Michigan). Rani modeli ovakvih kamiona bili su veoma jednostavni, jer upotreba hidraulike nije bila dovoljno razvijena. Mogućnosti podizanja tereta su bile veoma male, ali ipak i kao takve su u znatnoj meri olakšavale pretovar materijala.

Slika 1. Prve konstrukcije viljuškara iz tridesetih godina prošlog vijeka

Funkcionalne osobine, tri stepena slobode kretanja nosača tj. zahvatnog uređaja, mogućnost slaganja robe na velikoj visini, velika funkcionalna i kapacitivna fleksibilnost, doprineli su brzoj ekspanziji viljuškarske tehnike u oblasti industrije, trgovine i saobraćaja.
Konvencionalna konstrukcija viljuškara je primarno prilagođena za rad sa kompaktnim tj. logističkim jedinicama u obliku palete ili kontejnera. Viljuška nije jedini oblik zahvatnog uređaja koji se koristi u viljuškarskoj tehnici, a pored viljuške koristi se čitav niz različitih oblika zahvatnih naprava koje su prilagođene različitim oblicima tereta i zadataka. Smatra se da se danas nalazi u eksploataciji nekoliko miliona viljuškara.
Smatra se da se danas nalazi u eksploataciji nekoliko miliona viljuškara. Prema Industrial truck association u SAD je u funkciji 855.900 viljuškara.