Ličnost, karakteristike i vrste, značaj sa stanovišta organizacionog ponašanja

UVOD

Potreba za proučavanjem organizacije nastala je kao posljedica saznanja da se čovjekovo ponašanje u radnoj situaciji ne može objasniti samo zakonitostima njegovog ponašanja u radnoj grupi.
Ljudi se različito ponašaju na poslu iz prostog razloga jer su različite ličnosti.
Uobičajena praksa je da se psihološki opis neke osobe daje preko termina temperamenta, karaktera i ličnosti. Ova tri termina se nekada koriste u istom značenju, nekada se temperament i karakter tretiraju samo kao određeni aspekti ličnosti, ali ne postoji jasna podjela koja bi ih precizno diferencirala.
Postoji veliki broj teorija ličnosti, ali nijedna do sada nije dala sveobuhvatno objašnjenje koje bi uključilo sve aspekte koje pojam ličnosti u sebi nosi. Tako nijedna definicija pojma ličnosti koju daju različiti teoretičari nije potpuna, ali se većina slaže oko toga da je ličnost jedan od temeljnih pojmova psihologije kao nauke.

1. LIČNOST I LIČNE KARAKTERISTIKE

Slika br. 1 – Ličnost i lične karakteristike

Način na koji ličnost integriše pomenute osobine i uticaje spolja u jedinstveni obrazac, u pojedinim slučajevima, dovodi do ključne posljedice dinamike ličnosti, tj. do razvijanja „samokoncepta“ (self concept).
„Samokoncept“ predstavlja način na koji čovjek sam sebe vidi kao fizičko, duhovno, emocionalano i moralno biće. Razvija se iz interakcija sa drugim ljudima. Čovjek se uvijek ponaša tako da opravda sopstveni „samokoncept“ bez obzira na njegovu realnost.
Drugim riječima, samopoštovanje predstavlja uvjerenje čovjeka o sopstvenoj vrijednosti, izgrađeno na osnovu samoevaulacije, da raspolaže određenim osobinama, znanjima, vještinama i sposobnostima. Ljudi sa visokim samopoštovanjem daju bolje performanse, ali mogu biti arogantni i u uslovima krize mogu da se ponašaju egoistički.

1.1. Definisanje i osnovne dimenzije ličnosti
Pod ličnošću se najčešče podrazumijeva poseban kompleksan, integrisan, konzistentan i relativno stabilan sklop psiholoških karakteristika individue, koji određuje njeno karakteristično i dosljedno ponašanje. Može se reći da je ličnost sveobuhvatni pojam koji pretenduje da pojedinca objasni u cjelini. Ličnost je jedinstvena kombinacija biološki datih i stečenih osobina koje su u interakciji.