OBD sistemi dijagnostike u vozilima

1. UVOD
Kao što je poznato, pouzdanost se definiše kao vjerovatnoća da će sistem uspješno obaviti funkciju za koju je namijenjen bez kvara i unutar određenih uslova. To je svojstvo nekog tehničkog sistema koji pokazuje njegovu sposobnost da obavlja svoje zadatke određeno vrijeme bez kvara funkcije (neispravnosti) i s očekivanim radnim učinkom. Pouzdanost se analizira uzimajući u obzir očekivano vrijeme korištenja sistema, specifično vrijeme trajanja aktivnosti tokom upotrebe na propisani način pod specifičnim nivoima opterećenja i u svrhu za koju je motor namijenjen. Teorija pouzdanosti ustanovljava zakonitosti pojave neispravnosti, odnosno gubitka očekivanih radnih sposobnosti, tehničkih uticaja na njih, daje osnove proračuna pouzdanosti i prognoziranje pojave neispravnosti, te proučava način povećanja pouzdanosti pri projektovanju, izradi i upotrebi tehničkih sistema, određuje metode prikupljanja podataka, obrade i analize podataka koji karakterišu pouzdanost.
Za ispitivanje pouzdanosti automobila i bilo kojeg agregata, sklopa, uređaja ili detalja, pa i motora, treba najprije odrediti pokazatelje koji će opisivati, odnosno definisati pouzdanost ispitivanog vozila.

1.1. Ispitivanje pouzdanosti motornih vozila
Kod pouzdanosti postoje uglavnom četiri osnovne funkcije: distribucija kvara (neispravnosti) u vremenu, tj. funkcija gustoće kvara ili frekvencija kvara (histogram i poligon), funkcija pouzdanosti, funkcija nepouzdanost i funkcija intenziteta kvara,
s parametrima koje ispitivanjem treba definisati:

• λ – intenzitet kvara (engl. failure rate) definiše se kao brzina pojavljivanja kvarova. Ova se vrijednost obično izražava kao broj kvarova u nekom vremenu rada (npr. hiljadu sati). Predstavlja, na neki način, predviđanje broja kvarova koji će se pojaviti u određenom vremenu.
• MTBF – obično se definiše kao srednje vrijeme između kvarova (engl. mean time between failure) i predstavlja recipročnu vrijednost za konstantni intenzitet kvara motora, sistema. Može se opisati i kao broj sati koji treba proći do kvara na nekom posmatranom motoru ili njegovoj nekoj sastavnici. Poznato je da to nije neka tačna konkretna vrijednost, već statistička – očekivana – prosječna vrijednost do trenutka kvara. To je prosječno vrijeme između kvara nekog tehničkog sistemaa, pa i motora, u određenom razdoblju eksploatacijskog vijeka trajanja i u principu je promjenljiva veličina u različitim fazama vijeka upotrebe.
• MTTR – srednje je vrijeme do ponovne uspostave funkcije (engl. mean time to restore function). Često se zamjenjuje s pojmom srednjeg vremena popravka – mean time to repair.
• MTTF – sličan je parametar određen kao srednje vrijeme do kvara (engl. mean time to failure). U analizi pouzdanosti ima isto značenje i brojnu vrijednost za neki određeni sistem i određeno razdoblje eksploatacijskog vijeka trajanja. Daje orijentacijsku vrijednost vremena rada sistema u kojem vjerojatno neće doći do pojave kvara sistema – iako je takav podatak vrijedi uopšteno, a ne za odabrani trenutak eksploatacijskog vijeka. Ovaj parametar pretpostavlja višestruke kvarove tokom životnog vijeka, nakon čega dolazi do popravka.