Analiza bezbednosti saobraćaja u Crnoj Travi

1. UVOD
Bezbednost saobraćaja je naučna disciplina koja izučava negativne efekte i posledice saobraćaja, u cilju razumevanja zakonitosti nastanka i optimizacije metoda smanjivanja negativnih efekata i posledica. Bezbednost saobraćaja , u praktičnom smislu pokušava odgovoriti na pitanje: ,, Kako saobraćati uz što manje negativne efekte i posledice? “
Proces upravljanja bezbednošću saobraćaja podrazumeva svakodnevno praćenje i analizu stanja bezbednosti saobraćaja
U 2010. godini procenjuje se da je u svetu poginulo 1.24 miliona ljudi. Ovaj broj je sličan onome iz 2007. godine, ali kada se uzme u obzir činjenica da je na globalnom nivou zabeležen porast broja registrovanih vozila za 15%, može se doći do zaključka da su intervencije na poboljšanju globale bezbednosti saobraćaja dale rezultate. Takođe u 2010. godini Generalna skupština UN je proglasila period 2011-2020 kao Decenijom akcije za bezbednost saobraćaja na putevima. Ukoliko bi se preduzele akcije u okviru Decenije predpostavlja se da bi bio ostvaren projektovani cilj spašavanja 5 miliona ljudi tokom perioda.
Ako se posmatra struktura poginulih u saobraćajnim nezgodama prema kateogiriji učešća, na globalnom nivou polovinu poginulih čine ranjivi učesnici u saobraćaju ( pešaci – 22%, biciklisti – 5% i motociklisti – 23%). U svetu saobraćajne nezgode predstavnjaju vodeći uzrok smrti mladih ljudi od 15 do 29 godina. Starosna grupa između 15-44 godine čini 59% poginulih u saobraćajnim nezgodama na globalnom nivou, od čega više od tri četvrtine (77%) poginulih u saobraćajnim nezgodama, na globalnom nivou, čine osobe muškog pola. (Lipovac, Jovanović, & Nešić, 2019).

Predmet ovog rada jeste to da se izvrši analiza stanja bezbednosti sabraćaja za opštinu Crna trava, dok je cilj utvrđivanje indikatora i pokazatelja koji utiču na stanje bezbednosti saobraćaja.

2. KARAKTERISTIKE POSMATRANOG PODRUČJA

Opština Crna Trava, graniči se sa nekoliko opština i susednom državom Bugarskom. Susedne opštine su: Babušnica, Vlasotince, Leskovac, Vladičin Han i Surdulica. Ovakvo planinsko okruženje učinilo je da opština Crna Trava, osim što je prostiranjem u pograničnoj zoni znatno periferno situirana, bude i
prirodno izolovana od ostalog dela Srbije. Opština Crna Trava se nalazi na jugoistoku Srbije u gornjem i srednjem delu sliva reke Vlasine na udaljenosti 66 km od Leskovca kao sedišta Jablaničkog okruga. Susedne opštine su joj Babušnica, Vlasotince, Leskovac, Vladičin Han i Surdulica. (Opština Crna Trava, 2021)
Crna Trava se nalazi na 220 22′ 41″ severne geografske dužine i 420 45′ 07″ istočne geografske širine. Obuhvata teritoriju od 312 km2 na kojoj
prema popisu iz 2011. godine živi 1.663 stanovnika/ca u 25 naselja. Među njima je
838 muškaraca i 825 žena. Prema gustini naseljenosti spada u grupu najređe naseljenih opština u Srbiji (5 stanovnika/ca na 1 km2). Naselja su usitnjena, rasuta i zbijenog tipa. Polovina naselja ima manje od 100 stanovnika/ca. Najveće seoska naselja Gradska (257), Preslap (158), Darkovce (91), Krivi Del (126) i Zlatance (88). (Opština Crna Trava, 2021)
Geografski položaj je čini saobraćajno izolovanom u odnosu na glavne saobraćajne koridore. Jedina značajnija komunikacija je drumska veza (put r–122) sa Leskovcem, središtem okruga, preko Vlasotinca i Vladičinim Hanom preko Surdulice sa kojim se povezuje sa putem Beograd–Skoplje (m-10).