Estri karboksilnih kiselina

Uvod

Estri (njem. jez. Essig-Ather što je stari naziv za etil-etanoat) su organska jedinjenja koja nastaju procesom esterifikacije. Njihova opšta formula je: CnH2n+1-COO-CnH2n+1. Dobijaju se u reakciji kiselina i alkohola. Ova jedinjenja su izvedena zamjenom hidroksilne grupe u karboksilnoj grupi organskih kiselina, ili zamjenom hidroksilne grupe neorganskih kiselina, alkoksi grupom. Prema tome, postoje estri karboksilnih (organskih) kiselina i estri neorganskih kiselina. Estri karboksilnih kiselina su najvažniji derivati organskih kiselina. Estri neorganskih kiselina mogu se smatrati derivatima neorganskih kiselina kod kojih je za ostatak neorganske kiseline, preko kiseonika vezana alkil ili aril grupa. Estri daju miris voću, povrću i četinarima.

 
Nomenklatura

Imena estara sastoje se iz dvije riječi, jedna se odnosi na ime alkohola, a druga na ime kiseline iz kojih su postali. Prema pravilima IUPAC-a na prvom mjestu dolazi ime alkohola, ali umjesto nastavka -ol dolazi nastavak -il. Na drugo mjesto dolazi ime kiseline, samo što umjesto nastavka -ska dolazi nastavak -oat.
Ako je recimo reagovao etanol i etanska kiselina, dobije se estar koji se naziva etil-etanoat ili etil-acetat (CH3-COOC2H5). Taj naziv je izveden od etil grupe alkohola i naziva soli etanske kiseline jer se soli etanske kiseline nazivaju etanoati ili acetati. Isto tako je CH3-COONa natrijum-acetat, odnosno natrijum etanoat, a CH3-COOCH3 je metil-acetat, odnosno metil etanoat,…