Funkcija traznje

UVOD

Sa razvojem društvene zajednice dolazi do povećanja potreba ljudi. Kako čovek ne može sam da proizvede sve što mu je potrebno, on stupa u kupoprodajne odnose sa drugim licima koja nude robu. Oni tu robu nude na tržištu. Tržište čine svi odnosi ponude i tražnje koji se uspostavljaju radi razmene roba i usluga u određeno vreme i na određenom mestu. Ponuda je količina određene robe koja se na određenom mestu u određeno vreme i po određenoj ceni nudi kupcima. Tražnja je određena količina novca kojom se kupuje određena vrsta robe.
Tražnja nekog proizvoda na tržištu zavisi od niza faktora – od cene tog proizvoda, cene ostalih proizvoda na tržištu, od standarda potrošača, od navike potrošača za kupovinu tog proizvoda, od ukusa potrošača i slično.
Nemoguće je obuhvatiti sve faktore koji utiču na potražnju nekog proizvoda na tržištu. Istovremeno analiza funkcije tražnje je kvalitetnija ukoliko se ona sprovodi na većem broju parametara koji utiču na nju. Očigledno je da se takva analiza mora vršiti po pravilima analize funkcija više promenljivih.
Ako tražnju nekog proizvoda obeležimo sa x a cenu tog proizvoda sa p imamo da važi:
x = f (p)

1. POJAM TRŽIŠTA

Evolucija tržišta uslovljena je razvojem robne proizvodnje i karakterom društveno-ekonomskih odnosa.
Postoje mnogobrojne definicije tržišta.
Tržište se može definisati kao sveukupnost odnosa ponude i tražnje koji na određenom mestu i u određenom vremenu utiče na prodaju pojedinih roba i skup svih ustanova područja i uređaja koji omogućavaju organizovani i stalni kontakt između kupaca i prodavaca.
Tržište se označava kao prostor na kome se vrši kupoprodaja robe .
Redovan odnos između ponude i tražnje iz kojeg se formira određena cena, naziva se tržište.
Tržište predstavlja mozaik različitih međusobno povezanih komponenti kao što su organizacija, kupci i prodavci, prostor, vreme, ponuda i tražnja, cene i slično.
Društveno-ekonomski odnosi između kupaca i prodavaca uspostavljaju se na tržištu putem razmene dobara. Razmena je faza društvene proizvodnje u kojoj se uspostavljaju odnosi između privrednih subjekata. Roba prelazi iz ruke proizvođača u ruke potrošača. Pojavni oblici razmene su naturalna razmena (trampa) i robno-novčana razmena.

1.1. Ponuda i tražnja

Ponuda predstavalja količinu robe ili usluga koju su proizvođači spremni prodati u određenom vremenu, na određenom tržištu i po određenoj ceni.
Tražnja predstavlja količinu robe ili usluga koju su potrošači spremni da kupe po određenoj ceni, u određenom vremenu i na određenom tržištu.
U preseku krive ponude i krive tražnje dobija se ravnotežna cena i ravnotežna količina dobara na tržištu.
Kriva tražnje opada jer sa povećanjem cene proizvoda dolazi do opadanja tražnje za proizvodom. S druge strane, sa povećanjem cene proizvoda dolazi i do rasta ponude na tržištu.