Lideri i liderstvo

Uvod

Tema mog seminarskog rada je Lider i Liderstvo.Kao što znamo u današnjem nepredvidljivom i složenom okruženju sve je važnije raditi prave stvari i na pravi način. Greške se skupo plaćaju, a životni ciklusi proizvoda i preduzeća sve su kraći. Zato je potrebno napraviti organizaciju koja će uspješno da plovi nestabilnim tržišnim morem. Međutim, pitanje se postavlja: Ko da upravlja barkom zvanom „organizacija“? Za to, organizacije moraju da posjeduju snažno i efikasno liderstvo.
Lider i liderstvo je tema koja je univerzalno primjenjivana i kojoj je do sada mnogo istraživano i u psihološkim i u menadžment studijama. Iz tog razloga, liderstvo je definisano na mnogo načina. Zajedničko svim definicijama je to da liderstvo podrazumijeva proces uticaja na pojedinca i grupe pomoću kojih se ostvaruju ciljevi organizacije. Jer, lideri moraju da koriste znanje i iskustva pojedinačnih i grupnih talenata iz čitave organizacije. Da bi liderstvo bilo efikasno mora se razumjeti šta to pokreće pojedinca da rade i stvaraju.
Mozda je najbolji opis lidera dao velikan američkog poslovnog svijeta, Max Depree: “Prva dužnost lidera je da definiše situaciju. Poslednja je da kaže hvala.”
U ovom seminarskom radu probat ćemo odgovoriti na neka od sledećih pitanja:
– Šta je to lider, a šta nelider?
– Šta je to uspješan,a šta neuspješan lider?
– Razlike između menadžera i lidera?
– Pojam liderstva?
– Teorije liderstva?
– Stilovi liderstva?
– Mendžment i liderstvo?

1. POJAM I KARAKTERISTIKE LIDERSTVA

Pojam liderstvo potiče od staropersijske riječi koja znači “ići, putovat”. Lider kao “vođa puta”. U 20 veku pojam liderstva se sve više vezuje za organizaciju i privredne delatnosti. Interesovanje za liderstvo je staro koliko i ljudsko društvo. Glavni razlog pojave liderstva je savemeno i dinamično poslovno i društveno okruženje. Liderstvo je predmet proučavanja velikog broja naučnika. Danas je pojam liderstva složen i obuhvatan (u 20 veku postojalo je preko 350 definicija liderstva – danas preko 1000). Ono je u direktnoj vezi sa efektivnošću kompanija i organizacija.
Pojmovi kao što su vođenje i lider su neraskidivo vezani za pojmove kao što su menadžer i menadžment, ali su menadžeri samo ponekad i lideri. Među različitim autorima postoji visok stepen saglasnosti da su menadžeri dobri vojnici koji rade stvari na pravi način, tj. utiču na efikasnost. Lideri su zagledani u budućnost i orjentisani da rade prave stvari, tj. utiču na efektivnost. Praksa je pokazala da samo mali broj menadžera u organizaciji poseduje kvalitet lidera.
Neke od najznačajnijih karakteristika lidera su:
 oni se ne rađaju, oni se stvaraju;
 po pravilu su harizmatične osobe;
 oni moraju biti neumoljivi, a istovremeno puni poverenja i tolerancije u odnosu na podređene;
 oni kontrolišu i manipulišu saradnicima.
Najznačajnije uloge lidera:
 Kreiranje i ostvarenje vizije;
 Motivacija saradnika;
 Razvoj učeće organizacije;
 Podsticanje kreativnosti saradnika;
 Mentorstvo i treniranje saradnika;
 Efektivna komunikacija;
 Vođenje timova.
Lider danas mora da bude spreman da:
 Hrabro uvodi nužne promene;
 Lične osobine podigne na zavidniji nivo;
 Detaljno shvati proces preobražaja;
 Na vreme obezbedi dobre informacije.