Tržište i tražnja za događaje

UVOD

Kada govorimo o ekonomskoj ponudi pre svega mislimo na proizvode i nematerijalne usluge. Rame uz rame sa ove dve kategorije staju i događaji čija uloga i značaj kao ekonomske ponude raste u zadnjih dvadesetak godina kako u razvijenim zemljama tako i u zemljama u tranziciji.
Gore navedene činjenice iziskuju proširenje otvaranje područja primene menadžmenta i na događaje i stvaranje menadžmenta događaja kao nove naučne discipline koja će se baviti upravljanjem događajima.
Sportske priredbe, trgovačke sajmove i izložbe istorija beleži još iz doba pre Atine i Rima. Ako se vratimo u prošlost možemo se setiti npr. Olimpijskih igara u staroj Grčkoj ili gladijatorskih borbi u starom Rimu. Mesta gde su se zaustavljali trgovački karavani radi razmene roba istorija opisuje još u Starom veku.Srednjovekovna okupljanja radi zabave, igre i pesme su preteča modernih sajmova zabave i festivala.

U ovom radu ćemo obraditi tržište događaja kao mesto odnosno proces u okviru koga se realizuje određeni događaj.

1.1  Tržište događaja

Najveći broj aktivnosti menadžmenta događaja realizuje se na tržištu, i to pod uticajem agregatnih snaga, odnostno tržišnog mehanizma. Tržiste događaja označava odnose između ponude i tražnje za događajima. Tržište kao izraz ima mnogo značenja koja su se vremenom menjala, razvijala i dopunjavala. U osnovnom, izvornom smislu pod tržištem se podrazumeva fizičko mesto gde se sastaju kupci i prodavci radi razmene dobara.

Pošto su događaji specifična vrsta ekonomske ponude, tržište, u tom kontekstu možemo definisati kao odnos ponude i potražnje za događajima ali i kao mesto na kome se susreću ponuda i tražnja za događajima.

Organizator događaja postaje tržišsni subject kroz ispoljavanje aktivnosti postavljanja i izvršavanja
određenog događaja, na osnovu koje nastaje odgovarajući program događaja u vidu  efektivne tržišne ponude događaja.Tržište događaja ima svoju strukturu koju čine tržišni subjekti a to su organizatori događaja,posetioci događaja,agenti,posrednici,banke,osiguravajući zavodi kao i veze između njih.

U analizi tržista događaja jedano od osnovnih tipologija tržišta uradjena je prema prostrornom određenju tržista događaja. Da bi se utvrdili i procenili faktori koji utiču na prihvatanje određenog događaja na tržištu treba izvršiti analizu tržišta.Takva analiza treba da sadrži određene aktivnosti od kojih treba istaći: opšte karakteristike tržišta,segmentacija tržišta,analiza konkurencije,utvrđivanje trendova pojedinih tipova događaja,analiza tržišne pozicije organizatora događaja itd.

U ovoj analizi je bitno odrediti geografski tip tržišta odnosno utvrditi da li je ono lokalno,regionalno,nacionalno ili međunarodno.Takođe treba izvršiti analizu konkurencije,koja predstavlja glavnog pokretača tržišta, imajući u vidu broj potencijalnih posetilaca i organizatora,njihov prostorni raspored,prepreke za ulaz novih organizatora na tržište itd.

Na osnovu ove analize možemo utvrditi da li je tržište : tržište perfektne konkurencije;monopol i monopson;oligopol ili monopol sa velikim brojem organizatora događaja i diferenciranom ponudom.

U odnosu koji se javlja između organizatora događaja i posetilaca kao konzumenata događaja, tržište događaja ima ulogu regulatora na taj način što vrši selektivnu,alokativnu i distributivnu funkciju.