Građa bakterijske ćelije

Bakterijska ćelija je građena od:

• kapsule,
• ćelijskog zida,
• citoplazmatske membrane i citoplazme

Bakterijska kapsula

• Bakterijska kapsula – je želatinozna ili sluzava ovojnica bakterijske ćelije koja se jasno vidi pod svjetlosnim mikroskopom.
• Mnoge bakterije imaju tanak sloj kapsularne supstance koja se svjetlosnim mikroskopom ne uočava. Za te bakterije kažemo da nemaju kapsulu. One bakterije koje imaju kapsulu koja se mikroskopski vidi nazivamo inkapsulirane bakterije (0,2 µm).
• Hemijski sastav kapsule kod mnogih bakterija je različit. Kod većine je građena od polisaharida (levan, dekstran, celuloza). Kod drugih bakterija kapsula je građena od proteina kao kod roda Bacillus gdje je kapsula građena od polimera glutaminske kiseline.

Funkcija kapsule

• štiti bakterijsku ćeliju od djelovanja fagocita i bakteriofaga, jer sprječava kontakt između faocita i ćelijskog zida;
• nosilac je virulencije kod patogenih bakterija;
• u kapsularnoj supstanci se nalazi kapsularni ili K antigen;
• K antigen stimuliše produkciju specifičnih antitijela na osnovu kojih su inkapsulirane bakterije podjeljene u serološke tipove.

Ćelijski zid

• Ćelijski zid – je tanka, elastična ali vrlo čvrsta membrana. Debljina mu iznosi kod gram pozitivnih bakterija 15 do 50 nm a kod gram negativnih do 10 nm. Ćelijski zid je smješten ispod kapsule a iznad citoplazmatske membrane.
• Ćelijski zid svih bakterija ima jednu zajedničku strukturu. To je peptidoglikan (mukopolisaharid ili murein). Ta struktura obezbjeđuje rigidnost ćelijskog zida koja je neophodna za održavanje integriteta bakterijske ćelije.