Komparativni poreski sistemi

1.    Pojam fiskalnog suvereniteta
Fiskalni suverenitet predstavlja neotuđivo pravo, zagarantovano ustavom i zakonima, države da naplaćuje javne prihode i to od svih zakonskih obveznika uplate javnih prihoda. Najvažniji javni prihodi su tzv. dadžbinski (fiskalni) prihodi na osnovu prava prinude.

2.    Osnovna obilježja, karakteristike javnih prihoda
Četiri osnovna obilježja, karakteristike javnih prihoda su:

•     Da su izraženi u novcu,
•     Jednogodišnjost,
•     Da trošenje javnih prihoda ne dvodi u pitanje postojeću imovinu,
•     Da služe za podmirenje troškova koji imaju opšti karakter.

3.    Najznačajnija podjela javnih prihoda

•     Redovne i vanredne,
•     Prihodi od stanovništva i prihodi od pravnih lica,
•     Namjenski i nenamjenski,
•     Povratni i nepovratni,
•     Prihodi užih i širih društveno-političkih zajednica i
•     Prihodi u novcu i prihodi u naturi.

Od svi nabrojanih najznačajnija je podjela na fiskalne i nefiskalne javne prihode.

4.    Poreski principi Adama Smith-a
Poznati su pod nazivom „četiri kanona“, a to su:

•     Svaki građanin je dužan doprinositi zadovoljavanju potreba države i to po mogućnosti u srazmjeri svojih prihoda koje uživa pod njenom zaštitom. Ovdje se naslućuje princip opštosti i srazmjernosti poreza.
•     Svaki porez treba da bude zakonom određen, a ne proizvoljan, vrijeme i način plaćanja i iznos koji treba dati moraju biti jasno precizirani i poznati poreznom obvezniku i svakom drugom pozvanom licu.
•     Svaki porez treba da se uplaćuje u najpogodnije vrijeme i da plaćanje za poreznog obveznika bude najpovoljnije.
•     Porezna administracija treba da što manje košta.