Savremena poezija

UVOD

Savremena ili tranzicijska književnost je po definiciji ono što jeste, nema ništo zajedničko sa vremenskim odnosima. Unjoj pjesnik, odbijajući bilo kakvu matricu analizira svijet u astralnim, mitološkim, teološkim ili religijskim formama. Djela ove poezije potvrđuju da književnost nije priprema za život kako su naglašavali tradicionalisti u dječijoj književnosti, nego je ona život sam ili jednostavnije rečeno, refleks života i stvarnosti.
Savremenost se razlikuje od modernizma po osobini da savremeno djelo uz to što je i moderno, nosi dimenziju svevremenosti jedne univerzalne modernosti koja je aktuelna u svakom vremenu i u svakom prostoru. Tako savremenost ima uslovnu dimenziju, pa savremenost pjesnika ne određujemo po vremenu u kojem je pisao, nego po specifičnostima koje nosi njegovo djelo.

SAVREMENA POEZIJA U EVROPSKIM ZEMLJAMA

Savremena ili tranzicijska poezija  je književna situacija u zemljama tranzicije koje su u posljednjih petnaestak godina odbacijele socijalističko društveno uređenje.
Takve zemlje su stekle nacionalnu i ekonomsku nezavisnost, pa počinju prema standardima Zapada izgrađivati društveni, ekonomski i kulturni sistem.
Pisci pokušavaju da se prilagode vremenu, i također prilagođavaju poetiku. Afirmacijom nekih država pojavio se niz pitanja koja traže odgovore. Pitanja su bila u vezi sa funkcionisanjem kulture u bitno drugačijem okruženju npr. pitanje tradicije, kulturnog konteksta, jezika, odnosa većinskih prema manjinskim kulturama i sl. . Odogovori su se morali nalaziti u hodu u tranziciji, kako bi neke sredine udovoljile kriterijima na Zapadu i bezbolnije se uklopile u nove životne tokove.
Mijenja se odnos između književnosti, status književnosti, očite su promjene u književnom životu, mijenja se odnos prema značajnim ličnostima i događajima, skidaju se tabu teme i o svemu se govori bez ograničenja i straha od represije.

SAVREMENA POEZIJA U BOSNI I HERCEGOVINI

Na  prostoru Bosne i Hercegovine pisci za djecu pokazuju na tematsku i žanrovsku nesigurnost zbog nedovoljne vremenske distance od krupnih historijskih događaja, pa u djelima prevlada didaktika koja je uvijek prisutna u prelomnom vremenu civilizacije.
Poezija ne upućuje samo na uzročnike stvarnosti već i na okolnosti pod kojima su događaji nastali, medije u kojima su materijalizovani, adresate što ih pretpostavljaju.
Savremeno književno stvaralaštvo  za djecu se počelo njegovati u toku rata, a ta književnost svoj procvat doživljava upravo u ovim godinama neposredno poslije rata.
Pišu ih pisci starije generacije, a i mlađi koji na nov način obrađuju teme iz rata  i stradanje djeteta  u vremenu ljudske kataklizme. Događaji su predstavljeni u ravni dječije percepcije kao slike koje se usijecaju u sjećanju, ali koje se ne povezuju sa stvarnosti, ali koje se povezuju sa stvarnim predstavama i zbivanjima.
Takvi događaji ne rađaju neurotičnu i nekontrolisanu književnost, već opisuju golgote djece i odraslih i stvaraju djela u kojima je u prvom planu aktuelnost i dokumentarnost.

Ratno stvaralaštvo za djecu i literarna djela o ratu koja su pisala djeca su također neodvojivi od savremene poezije. Dok je ratna tematika manje određivana u drugim žanrovima, u poeziji je ratna tematika bila vrelo inspiracije i najljepša djela o tom periodu napisana su upravo o tom periodu na prostoru Bosne i Hercegovine.
Događaji su predtavljeni u ravni tadašnje percepcije kao upečatljive slike koje se duboko usijecaju u sjećanju, ali ako se ne povezuju sa stvarnim predstavama i zbivanjima. Pisci reflektuju u sinkopiranim slikama emotivne potrese, prate lomove ljudskih sudbina, kretanje zastrašujuće prirode oko njih i teško poimaju pravi smisao stvari i događaja.