Vazdušne kapije kao tačke globalne prepoznatljivosti grada

1. Abstrakt

Globalna ekonomija, kao arena neprestanog takmičenja između nacionalnih i ,sve učestalije, urbanih ekonomija, dovodi direktno ili indirektno do velikih, nezanemarljivih promena u gradskim strukturama, kao i načinu njihovog sagledavanja i predstavljanja. Urbana politika dobija novu konfiguraciju zasnovanu na promenjenom odnosu globalne ekonomije i lokalne politike, a bitka za novim investicijama postaje primarni cilj pred kojim blede mnogi drugi gradski problemi. U osnovi svega se nalazi proces globalizacije finansija, tržišta, proizvodnje i potrošnje, čime se globalni krug zatvara u svojoj samodovoljnosti. Povećanje urbane, odnosno investicione aktivnosti, ima mnogo uticaja na lokalni ekonomski rast, ali i na stanovnike. Simbolička razmena ostvarena između grada, objekata, korisnika, posmatrača i uloženog kapitala vraća nas na tradicionalne ritualno-simboličke obrasce, u kojima vrhovni autoritet pribegava preterivanju, trošenju i darivanju kako bi obezbedio efekat divljenja i podigao poprilično uzdrman ugled. Podižući konkurentnost grada, dobro osmišljen urbani marketing privlači investicije i popravlja ukupnu sliku o samom gradu. Istovremeno, on postaje značajan elemnt urbanog napretka koji se može posmatrati u kontekstu političke ekonomije ili kroz primenu određenih marketinških strategija. Tako se, zapravo, pokrivaju globalni i lokalni nivoi procesa promocije mesta. Njihov osnovni cilj je privljačenje fiksnih investicija i cirkulišućeg kapitala. Tradicionalna simbolika kapija, po kojoj su one mesta ulaska, odnosno izlaska u novi život, tačke komunikacije između različitih svetova kako višeg tako i nižeg nivoa egzistencije, u potpunosti se prenosi i na nove vidove gradskih kapija – aerodrome. Međunarodni aerodrom u Hong Kongu je karakterističan po tome što leži u središtu globalnog regiona koji doseže preko Azije i Australije, pa je prema tome jedan od najvećih i najnaprednijih svetskih aerodroma. Prema projektu arhitekte Normana Fostera je takav da podseća na formu ogromnog aviona, pa se može interpretirati kao novi simbol čitljiv upravo sa velike visine. Ovo je jedan od najčešćih načina koji se koriste za unapređenje „imidža“ grada, odnosno nastanak projekata velikih razmera, sa pečatom slavnog arhitekte. Aerodrom u Hong Kongu je shvaćen kao čvorište pomoću koga prvenstveno sam grad može da uspostavi veze sa regionom i svetom, da manipuliše tokovima i na taj način pomaže širenje globalne mreže i omogućava povezivanje međunarodne promocije sa lokalnom ekonomijom, kao i zajednicom. Ključne reči: aerodrom, vazdušna kapija, globalizacija, urbanizam, simbol, globalni prestiž