Banje

1.    UVOD

Banje, termalne, mineralne vode i vazdušne banje su prirodni resursi koji se koriste za očuvanje zdravlja i oporavak ljudi vjekovima i milenijumima. Vremenom su ovi resursi postajali osnova razvoja i snažan element stvaranja turističkog proizvoda zdravstvenog turizma i njegova dva tipa: medicinskog i wellness turizma. Banju možemo definisati kao mjesto posvećeno unapređenju kvaliteta života kroz razne profesionalne usluge, koje potpomažu obnavljanju uma, duha i tijela.

Termin banja se povezuje sa termalnim vodama i tretmanima poznati pod nazivom balneoterapija. Spa gradovi ili banjska lečilišta obično nude različite tretmane zdravlja. Banja je lečilište koje je bogato vodom, blatom ili vazduhom sa ljekovitim i drugim svojstavima koja pomažu ili olakšavaju tegobe, ubrzavaju lečenje ili oporavak ili na neki drugi način pomažu procesu ozdravljenja. Najčešće su u pitanju izvori geotermalne ili mineralima bogate vode, mada postoje banje sa ljekovitim blatom, a neka mesta u planinskim predjelima se zbog čistog i svežeg vazduha nazivaju „vazdušnim banjama“.

Ključna reč koja se pojavljuje u svim definicijama i opisima banja i banjskog turizma je voda. Klasifikovanje banja, određivanje njihovih tipova ili kategorija se zasnivaju na osobinama termalnih i mineralnih voda. Najveći deo kulture kupanja i korišćenja termalnih voda u Evropi tradicionalno se dovodi u vezu sa Rimljanima posebno u prostorima u kojima su valadali. Ostaci termalnih kupališta od Zapadne Evrope do Bliskog Istoka odnosno Eufrata, svedoče o korišćenju termalnih voda za rekreaciju i za terapiju vojnika. Temalni izvori se pojavljuju na dva načina i to krećući se iz dubine i prolaze kroz pukotine u zemljinoj kori i izlivajući se na površinu, ili kao rezultat vulkanskih aktivnosti gde voda na površinu izbija topla, često u vidu gejzira.
Brendiranje potiče iz proizvodnih kompanija robe široke potrošnje da bi se kasnije to prenelo na sveukpno polje konkurencije u kome se nalazi i uslužna delatnost poput turizma. To se najčešće opisuje kao snažan element markretinga i deo poslovne strategije. Definisanje brenda Walter Landauer objašnjava na jednostavan način: „proizvodi su kreirani u fabrikama; brendovi su kreirani u glavama” 77. U brendiranju banja podupire se svaki aspekt poslovanja, od izgleda banje, izabranih vrsta banjskih proizvoda i tretmana, od načina njihovog opisa i predstavljanja, radnih procedura i marketinške produkcije. Kreiranje brenda banje se zasniva na veoma strogom konceptu koji obezbeđuje gostu uživanje u doslednosti čime se obezbeđuje upoznavanje i doživljaj banje kroz sopstveno iskustvo. Lično saznanje ima snažniji efekat u privlačenju banjskih gostiju nego drugi vidovi marketinga i internet.To je pouzdan
način poimanja, dubokog razumevanja i trajnijeg pamćenja banjskog usluga. Brendiranje banja je uspostavljanje relacija sa posetiocima pri čemu je izgled banje, prvi snažan utisak na koji se nadovezuje ton i glasovna komunikacija osoblja koje pomaže gostima, bilo oko prevoza, smeštaja, osnovnih informacija. Cilj toga je da gost ima utisak da osoblje i protokol poznaje, da se udobno i lako snalazi i da oseti dobrodošlicu. Sadržajne, kratke i probrane informacije treba da usredsrede pažnju posetilaca. Glavne osobine banja koje postaju sredstvo afirmacije među konkurencijom su: koncept, lokacija, objekti, dizajn, osoblje, proizvodi i tretmane odnosno procedure. Struktura zaposlenih u banjama zahteva obrazovanje stručnjaka za poslove:
• korisničkog servisa (usluživanje kupaca)
• menadžmenta i
• tretmana / terapija.