Krivica

Određivanje opšteg pojma krivičnog dela predstavlja jedno od najvažnijih, ali i najsloženijih pitanja u nauci krivičnog prava. Od toga kako će se odrediti taj pojam, zavisi i ceo sistem opšteg dela krivičnog prava. Krivično delo pojmovno se može odrediti užim i širim definicijama, ali u obe varijante, on se određuje tako što se utvrđuju opšti elementi, odnosno, obeležja. Osnovni elementi bez kojih nema krivičnog dela i krivične odgovornosti su: postojanje krivičnog dela, društvena opasnost krivičnog dela, protivpravnost dela, određenost dela u zakonu i krivica (vinost) učinioaca krivičnog dela. Da bi postojalo krivično delo, neophodno je da svi navedeni osnovni elementi postoje. Opšti elementi krivičnog dela uglavnom se klasifikuju u dve grupe: 1) u materijalne i formalne elemente i 2) u objektivne i subjektivne elemente. U materijalne elemente ubrajaju se: delo i društvena opasnost dela, a u formalne elemente: protivpravnost i određenost dela u zakonu. Što se druge podele tiče, u objektivne elemente spadaju: radnja za prouzrokovanom posledicom, društvena opasnost krivičnog dela, protivpravnost i određenost u zakonu. Subjektivni element opšteg bića krivičnog dela predstavlja vinost, osnosno krivica. Prema članu 14 Krivičnog zakonika krivično delo je ono delo koje je zakonom predviđeno kao krivično delo, koje je protivpravno i koje je skrivljeno. Nema krivičnog dela ukoliko je isključena protivpravnost ili krivica, iako postoje sva obeležja krivičnog dela određena zakonom.