Manastir Banjska

UVOD
Manastir Banjska manastir Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi nedaleko od Zvecana, u severnom delu Kosova I Metohije. Smesten je na obroncima planine Rogozne, na desnoj obali Banjske recice, leve pritoke Ibra, u selu koje nosi isto ime kao I manastir. Kao uzor za izgradnju bila je Bogorodicina crkva u Studenici
Manastir Banjska sa crkvom posvećenom Svetom Stefanu sagrađen je između 1313. i 1317. godine, kao zadužbina srpskog kralja Stefana Uroša II Milutina, jednog od najmoćnijih vladara iz dinastije Nemanjića i jednog od najmoćnijih vladara na Balkanu svoga doba. Milutin je Banjsku namenio sebi za grobnu crkvu i tamo je najpre i bio sahranjen. Međutim, posle Kosovske bitke 1389. godine njegovo telo je preneto u Trepču, a potom, 1460. godine, u bugarski grad Sofiju gde se i sada nalazi.
Manastir Banjska je jedan od retkih manastira sa očuvanom osnivačkom poveljom. Iz nje se vidi da je prilikom osnivanja manastiru priloženo ogromno vlastelinstvo od 75 sela i 8 katuna, sa ribnjacima, vodenicama i pčelinjacima.
Kako je gradjevina bila predvidjena za kraljevsku grobnicu ukinuta je epuskopija I manastir je proglasen za stavropigion – Carsku Lavru, cetvrtu po rangu u drzavi, posle Studenice, Mileseva I Sopocana.