Platni bilans

Prikazivanje platnog bilansa u različitim oblicima mijnjalo se tokom istorije, u zavisnosti od toga kako se mijenjala robna i finansijska struktura međunarodnih ekonomskih odnosa.
Tako na primjer, u doba merakantilizma, potreba za razlikovanjem platnog od trgovinskog bilansa nije se osjećala, zato što su se trgovinske transakcije obavljale uglavnom uz istovremeno plaćanje zlatnim svjetskim novcem.
Praktično je izvoz i uvoz bio jednak prilivu i odlivu zlata, odnosno poklapao se sa obimom međjunarodnih plaćanja zemlje. U razvoju kapitalizma i medjunarodnih kreditnih odnosa, kretanje robe i novca u ekonomskim odnosima zemlje sa inostranstvom, više se ne poklapa.
Javila se potreba da se statistički registruju i robne i finansijske transakcije sa inostranstvom, nezavisno od načina finansijske likvidacije, a na drugoj strani bi se iskazivali svi oblici međunarodnih plaćanja jedne zemlje u odredenom vremenskom periodu. Takvi dvostrani pregledi ekonomskih transakcija sa inostranstvom, dobili su naziv platnog bilansa, prvi put u Velikoj Britaniji – sredinom 19 vieka.
Pojam platnog bilansa , je, međutim, još dugo ostao nedovoljno precizno definisan. Osnovna dilema je bila: da li platni bilans treba da registruje samo efektivno izvršeno plaćanja i naplate u platnom prometu zemlje sa inostranstvom ( u određenom periodu ) ili treba da prikazuje sve ekonomske transakcije obavljene u istom razdoblju, bez obzira na vrijeme njihove finansijskelikvidacije.