Sistem trezora

UVOD
Tema ovog seminarskog rada je Sistem trezora-riznice. Ovaj seminarski rad je podijeljen na tri dijela. U prvom dijelu date su osnovne odrednice trezora-riznice. Prvi dio je podijeljen na četiri dijela. U prvom su dati osnovni elementi trezora. U drugom dijelu date su osnovne funkcije trezora-riznice. U trećem dijelu navedeni su zakonski okviri za trezorsko poslovanje, a u četvrtom dijelu predstavljeni su modeli organizacije trezora-riznice.Drugi dio seminarskog rada sadrži osnovne elemente trezora u Federaciji BiH. U okviru drugog dijela predstavljene su funkcije i zadaci trezora u Federaciji BiH, kao i sistem glavne knjige trezora i način vođenja jedinstvenog računa trezora.Treći dio seminarskog rada sadrži osnovne odrednice plaćanja iz trezora budžetskih korisnika. U okviru ovog dijela takođe je predstavljeno centralizovano plaćanje svih izdataka i centralizovani obračun i isplata plaća.Na kraju seminarskog rada dat je zaključak koji predstavlja opseg znanja usvojenog istražujući ovu temu. Prilikom obrade ove teme korištena je stručna literatura, kao i zakoni, članci i internet izvori iz oblasti trezorskog poslovanja.

1. TREZOR (RIZNICA)
1.1. Osnovni elementi trezora (riznice)
Riječ trezor potiče od latinske riječi thesaurus i podrazumjeva blagajnu, sef, pretinac ili posebnu prostoriju u kojoj se čuvaju dragocjenosti, vrijednosni papiri i ostale vrijednosti. U savremenim uslovima pod trezorom se podrazumjeva mnogo slojevitiji pojam kojim se označava „javna institucija putem koje se u mnogim zemljama provodi finansijska služba države, a vezana je uz Ministarstvo finansija.“Zakon o proračunima1 definira riznicu-trezor kao sektor Ministarstva finansija Federacije ili kantona koji se uspostavlja u svrhu planiranja i izvršavanja budžeta Federacije, nadzora budžeta, upravljanja novcem i vođenja jedinstvenog računa trezora te vođenja računovodstva u skladu sa dobivenim ovlaštenjima.
Trezor se uspostavlja radi boljeg upravljanja finansijama države, javnim novcem, odnosno finansijskim sistemom državne uprave. Temeljna zadaća trezora najčešće se opisuje kao brižljivo planiranje i nadziranje sredstava koja pritječu i odlijevaju se s računa kojima raspolaže država, u cilju osiguravanja budžetskim organizacijama i korisnicima pravodobno podmirenje njihovih izdataka, odnosno ispunjenje obaveza države. Trezor je odgovoran za sva novčana sredstva budžeta i korisnika budžeta. Svi korisnici budžeta prosljeđuju svoje zahtjeve za trošenje sredstava budžeta, zajedno sa svim potrebnim dokumentima prema trezoru, koji nakon potvrde o raspoloživosti sredstava, u skladu sa budžetskom pozicijom, odobrava zahtjev i naređuje odgovarajućim poslovnim bankama da izvrše isplatu.Trezor, kao osnovna organizaciona jedinica unutar Federalnog ministarstva finansija i ministarstva finansija kantona, u najbližoj vezi je s funkcijama izvršenja budžeta. U izvršavanju državnog budžeta trezor se može ustrojiti tako da ima “pasivnu” ili „aktivnu“ ulogu. Trezor je „pasivan“ onda kada mu se u nadležnost ne stavlja direktno uticanje na izvršavanje budžetskih rashoda i izdataka, već samo praćenje rasporeda sredstava na budžetske korisnike i njihove programe. Trezor ima „aktivnu“ ulogu onda kad mu se daju ovlaštenja na postavljanje ograničenja u raspolaganje novcem i stvaranje obaveza iz budžeta, ili kad se utvrdi da je obavezan davati posebna odobrenja za pojedine izdatke na osnovu prethodno ustanovljenih mjerila